Tërheqja nga aksioni klimatik
Samiti i klimës në Keni në shtator do të ofrojë një mundësi kyçe për të shfaqur angazhimin, potencialin dhe mundësitë e kontinentit për t’u marrë me krizën klimatike. Ne kemi nevojë që të gjitha qeveritë të fuqizohen dhe të bien dakord për të hequr dorë gradualisht nga përdorimi i pandërprerë i karburanteve fosile. Ne kemi nevojë për reforma për t’i bërë institucionet dhe sistemet tona financiare të përshtatshme për qëllimin. Dhe ne duhet të marrim seriozisht veprimet klimatike. Apo të veprojmë sipas fjalëve të Eliud Kipchoge, i cili thekson se çelësi i suksesit është të
Nga William RUTO
Nairobi – Vitin e kaluar në Berlin, vrapuesi kenian i distancave të gjata, Eliud Kipchoge theu rekordin botëror të maratonës, duke shënuar 02:01:09 dhe duke mposhtur kohën e tij të mëparshme me 30 sekonda. Suksesi ka kthyer në legjendë jo vetëm në Kenia, por në mbarë botën. Ai ofron një mësim të dobishëm për të gjithë të përfshirët në luftën kundër ndryshimeve klimatike. Strategjia fituese e Kipchoges është e rrënjosur në shkencën e vrapimit (si dhe 200 kilometra punë të palodhur çdo javë), dhe qasja jonë ndaj krizës klimatike duhet të përfshijë të njëjtin nivel angazhimi dhe fokusi.
Ndërsa temperaturat vazhdojnë të rriten dhe emetimet rriten, planeti gjithashtu vazhdon të thyejë rekorde të reja (të rrezikshme). Por me vendosmëri dhe vazhdimësi, ne – së bashku me partnerët institucionalë dhe qeveritë e tjera – mund të fillojmë të vrapojmë më shpejt për të kapërcyer krizën klimatike. Suksesi do të varet nga ndjekja e shkencës më të fundit dhe mobilizimi i një përpjekjeje të përbashkët, me bazë të gjerë të qeverive dhe qytetarëve.
Në mars, ekspertët më të mirë të klimës në botë dhe qeveritë nënshkruan raportin e fundit të sintezës së Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike. Edhe një herë, mesazhi i IPCC-së ishte i ashpër: njerëzit kanë ndryshuar përgjithmonë planetin dhe ngrohja globale tashmë po vret njerëzit, po shkatërron natyrën dhe po e bën botën më të varfër. Megjithëse vendet afrikane kanë kontribuar më së paku në këtë problem, po mbajnë pjesën më të madhe të dëmit. Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), Afrika përbën më pak se 3 për qind të emetimeve të dyoksidit të karbonit të lidhura me energjinë në botë, dhe 600 milionë afrikanë – një shifër skandaloze – ende nuk kanë qasje në energji elektrike.
Ndryshimet klimatike janë problem i përbashkët që komuniteti global duhet ta zgjidhë duke punuar së bashku, veçanërisht duke pasur parasysh barrën disproporcionale që u vendoset atyre që janë më pak përgjegjës. Gjatë vizitës së fundit në Kenia, kancelari gjerman, Olaf Scholz dhe unë mbajtëm bisedime mbi mënyrat për të adresuar krizën klimatike. Nëpërmjet Partneritetit Gjermani-Keni për Klimën dhe Zhvillimin, të dy vendet tona janë zotuar të thellojnë bashkëpunimin tonë për zhvillimin rezistent ndaj klimës dhe energjinë e rinovueshme, duke përfshirë mbështetjen e prodhimit të hidrogjenit të gjelbër dhe bujqësisë së qëndrueshme.
Aktualisht jemi shumë larg kufizimit të ngrohjes globale në 1.5°C apo edhe 2°C, siç parashikohet nga Marrëveshja e Parisit për Klimën. Kriza klimatike nuk do të zgjidhet vetë. Përkundrazi, ne duhet të sigurojmë që emetimet globale të gazrave serrë (GHG) të arrijnë kulmin para vitit 2025 më së voni, dhe më pas të bien me të paktën 43 për qind deri në vitin 2030.
Ky është viti për të nxitur atë transformim. Konferenca e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike këtë nëntor-dhjetor (COP28) ofron një mundësi për të përshpejtuar tranzicionin e energjisë, për të shtuar rritjen e burimeve të rinovueshme dhe për t’u angazhuar për të hequr gradualisht të gjitha lëndët djegëse fosile – duke filluar nga qymyri.
Kenia është në rrugën e duhur për të përmbushur këto synime. Ne prodhojmë tashmë 92 për qind të energjisë sonë nga burime të pastra dhe jemi zotuar të arrijmë një rrjet 100 për qind të pastër të energjisë elektrike deri në vitin 2030. Në mënyrë të ngjashme, burimet e rinovueshme prodhojnë 46 për qind të energjisë elektrike të Gjermanisë në vitin 2022 dhe qeveria është angazhuar ta rrisë atë në 80 për qind deri në vitin 2030 Në mënyrë kritike, këto angazhime jo vetëm që do të sigurojnë energji të pastër dhe një mjedis më të sigurt; ato gjithashtu do të krijojnë vende pune, do të tërheqin investime dhe do t’i bëjnë ekonomitë tona më të sigurta dhe më elastike përballë çmimeve të paqëndrueshme të naftës dhe gazit.
Por është e rëndësishme që ne ta bëjmë këtë garë si ekip. Sipas IEA-s, raporti global i investimeve të energjisë së pastër ndaj investimeve të energjisë së pistë duhet të rritet gjashtëfish deri në vitin 2030 (nga 1.5:1 në 9:1).
Me një partneritet të fortë midis Afrikës, Evropës dhe pjesës tjetër të komunitetit ndërkombëtar, Kenia, me burimet e saj të bollshme, mund të japë një kontribut të rëndësishëm në dekarbonizimin dhe tranzicionin global drejt një ekonomie neto zero. Ne duhet të zhbllokojmë financimin dhe investimet për klimën, në mënyrë që të mund të shfrytëzojmë potencialin tonë për rritje ekonomike të gjelbër. Por për ta bërë këtë, do të na duhet të rregullojmë sistemin aktual financiar ndërkombëtar, i cili ka rezultuar i pamjaftueshëm për t’u marrë me kriza të shumanshme globale, nga pandemia COVID-19 dhe urgjenca klimatike deri te shqetësimet e borxhit në të gjithë Jugun Global.
Samiti i muajit të ardhshëm për një Pakt të Ri Financiar Global, në Paris, ofron një mundësi për Evropën për të nxitur mbështetjen për reformimin e sistemit financiar ndërkombëtar. Komuniteti ndërkombëtar duhet të njohë potencialin tonë për të ndihmuar në zgjidhjen e problemeve globale dhe të ndërmarrë hapa për të siguruar rezultate të favorshme. Kjo nënkupton ofrimin e qasjes në financim të përballueshëm, të përshtatshëm dhe të qëndrueshëm që ofrohet në kohën e duhur.
Ndërsa reduktojmë emetimet, ne gjithashtu duhet të përgatisim njerëzit tanë dhe sistemet tona të banimit, bujqësisë dhe ushqimit për rritjen e temperaturave dhe ngjarjet ekstreme të motit. Përmbushja e angazhimit të 2021 COP26 për të dyfishuar financimin global të përshtatjes klimatike deri në vitin 2025 mbetet thelbësor për mbrojtjen e njerëzve dhe natyrës. Raporti i fundit i IPCC-së është i qartë: ndryshimet klimatike dhe përpjekjet e pamjaftueshme për përshtatje dhe zbutje po i kthejnë përfitimet e zhvillimit dhe po minojnë stabilitetin ekonomik.
Por duhet të kujtojmë gjithashtu se përshtatja ka kufij dhe se ndryshimi i klimës po kërcënon tashmë jetën e miliona njerëzve sot. Siç tregon IPCC-ja, ulja e emetimeve të GS me 43 për qind këtë dekadë dhe stabilizimi i ngrohjes globale në ose nën 1.5°C është ende shansi ynë më i mirë për ta mbajtur problemin në një shkallë të menaxhueshme. Samiti i klimës në Kenia në shtator do të ofrojë një mundësi kyçe për të shfaqur angazhimin, potencialin dhe mundësitë e kontinentit për t’u marrë me krizën klimatike. Ne kemi nevojë që të gjitha qeveritë të fuqizohen dhe të bien dakord për të hequr dorë gradualisht nga përdorimi i pandërprerë i karburanteve fosile. Ne kemi nevojë për reforma për t’i bërë institucionet dhe sistemet tona financiare të përshtatshme për qëllimin. Dhe ne duhet të marrim seriozisht veprimet klimatike. Apo të veprojmë sipas fjalëve të Eliud Kipchoge, i cili thekson se çelësi i suksesit është të “ecësh në bisedë”.
(Autori është president i Kenisë)
