Prerja e paligjshme e druve, dëmtimi i pyjeve dhe shkatërrimi ekologjik që po ndodh në vendin tonë kohët e fundit shfaqet vlerësohet si njëra nga problematikat më të mëdha. Zëvendësdrejtori i ndërmarrjes publike “Pyjet Kombëtare”, Berat Dehari vjen në një intervistë për gazetën KOHA duke treguar mbi strategjinë se si do të mbrohen pyjet
Bisedoi: Blerand REXHEPI
KOHA: Emërimi juaj si zëvendësdrejtor në një ndërmarrje relativisht të panjohur për ju mund t’ju ketë zënë në befasi. Na tregoni situatën që keni hasur kur keni nisur punën në “Pyjet Kombëtare”?
DEHARI: Unë kam punuar në NP “Pyjet Kombëtare” për më shumë se një vit dhe mund të them se tashmë kam hyrë në mënyrën e punës në një nga ndërmarrjet më të mëdha publike në vend dhe se me praninë dhe njohuritë e mia, fillova të jap kontributin tim. Së pari, duhej bërë një përmbledhje për mënyrën e përgjithshme të punës, mbi të gjitha menaxhimin e procesit të prodhimit dhe operacionin financiar. Bëmë rishikim-analizë të shkurtër të situatës që për fat të keq, pothuajse në të gjitha segmentet rezultatet ishin negative. Nuk u realizua plani aktual i prodhimit dhe nga ana tjetër, çfarë mund të jetë edhe më keq, vëllimi fizik i prodhimit në terma absolut ishte më e ulët se viti i kaluar që tregoi vonesë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Rezultatet financiare ndoqën të njëjtën tendencë negative e cila konfirmohet nga fakti se të hyrat e planifikuara nuk janë realizuar dhe shpenzimet janë realizuar në nivelin e atyre të planifikuara.
KOHA: Në interes të zgjidhjes së problemit të prerjeve ilegale, keni marrë pjesë në konferenca të ndryshme, një nga ato edhe “Qytetarë Rezistentë – Pyje të Sigurta”, organizuar nga Eurothink – Qendra për Strategjitë evropiane?
DEHARI: Tema e kancerit në punën ishte me të vërtetë realiste dhe me argumente ne NP. Pyjet Kombëtare. Pyjet si një burim natyror me interes të përgjithshëm gëzojnë mbrojtje të veçantë pavarësisht nga pronësia dhe qëllimi kanë funksione të shumëfishta, çdo prerje pemësh që bëhet pa plan dhe në kundërshtim me rregulloret ligjore që është prerje ilegale. Prerja e paligjshme nuk ka të bëj vetëm me humbje ekonomike, por ka të bëj me shkaktim dhe pasoja afatgjate mjedisore.
Shpyllëzimi është një nga katastrofat më të mëdha mjedisore me të cilat përballemi sot, pas ajrit të ndotur. Në mënyrë që të zhvillohet prodhim i pandërprerë, pa prishur funksionin mbrojtës dhe të shërbimit publik të pyjeve, është veçanërisht e rëndësishme të zbatohen masa dhe aktivitete për të ruajtur shëndetin, gjendjen dhe gjallërinë e pyjeve nga përvetësimi dhe përdorimi i paligjshëm, prerjet ilegale,zjarret, sëmundjet e bimëve dhe dëmtuesit, kullotja e bagëtive dhe dëmtime të tjera. Mbrojtja e pyjeve nga prerjet ilegale rregullohet me Ligjin për Pyjet dhe aktet nënligjore përkatëse ne përputhje me Ligjin për Ndryshimet, në Ligjin për Pyjet e vitit 2014, mbrojtja në pronësi shtetërore dhe private bëhet në dy faza.
KOHA: Bashkë me drejtoreshën Nikolova punoni në drejtim të zgjidhjes së problemit të prerjes së pyjeve, mund të na tregoni detaje në këtë drejtim?
DEHARI: Është një periudhë në të cilën çështjet kryesore të identifikuara kërkuan shpejtë përgjigje dhe zgjidhje urgjente, një person me të gjitha të drejtat dhe përgjegjësitë para tij nuk mund ta bëj atë vetëm, por me koordinim të vazhdueshëm me ekipin menaxherial. Përgatitja e Programit të Punës dhe Programit të Investimeve për vitin 2021 ishte në proces, niveli i Pyjeve Kombëtare si një nga dokumentet më të rëndësishme në të cilat ato janë planifikuar, detyrat specifike që do të përmbushen vitin e ardhshëm. Programi i punës dhe programi i investimeve për vitin 2021 u shqyrtua në seancën e dyzet e një të Qeverisë si informacion dhe material informues, pëlqimin e Programit Vjetor të Investimeve të ndërmarrjes publike, në të cilën ato përmbahen investimet më të nevojshme që ndikojnë drejtpërdrejt në realizimin e qetë të prodhimi i planifikuar nga të ardhurat vetanake. Sipas sasive të planifikuara në Programin e Punës për vitin 2021, në fazat e prerjes dhe furnizimit, shpallëm procedurën e hapur: Shërbimet e pylltarisë për kryerjen e fazave të prerjes me furnizim të drurit asortimente, të cilat ne e dimë se për shkak të mungesës së mekanizimit dhe profesionistëve, më të mëdha ne ekzekutojmë një përqindje të asaj që është parashikuar me ekzekutuesit e jashtëm, dmth, ofruesit e shërbimeve bazuar në Thirrjen për Interes për 2021.
KOHA: NP “Pyjet Kombëtare” do të menaxhojë zonën e mbrojtur në një pjesë të Maleve të Osogovës?
DEHARI: Me miratimin e vendimit nga Qeveria në seance mbajtur më 17.11.2020 për shpalljen e mbrojtur të një pjese të maleve të Osogovës zonë në kategorinë V zonë e mbrojtur që do të menaxhohet nga Ndërmarrja Publike për Menaxhimin e Pyjeve të Shtetit NP “Pyjet Kombëtare” realizon angazhimin afatgjatë dhe Aktivitetet e vazhdueshme të Sektorit për mbarështimin, rritjen, ekologjinë dhe gjuetinë gjatë gjithë këtij procesi. Sektori ishte i përfshirë në të gjithë që nga fillimi i diskutimeve, negociatave, pazare dhe vendimmarrje për një numër çështjesh dhe problemet nga të gjithë palët e interesuara që lindin gjatë vetë procesit të shpalljes. Ky vendim është një përgjegjësi dhe sfidë e madhe për ne si NP, por nga ana tjetër i është dhënë mundësia për të hapur zona të reja për të rritur punën tonë në drejtim të përdorimit te qëndrueshëm i burimeve dhe përmirësimi i situatës në terren. Me të integruar menaxhimi dhe përdorimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore do të ruajë dhe promovojë të gjithë vlerat natyrore, biodiversiteti, gjeodiversiteti, karakteristikat hidrologjike, peizazhet dhe bukuritë e tjera natyrore për të cilat është emëruar kjo zonë, zonë e mbrojtur. Në taket që kemi pasur është rënë dakord që të merren aktivitetet nga PSS Belasica – Strumicë me përfaqësues të pushtetit lokal për gjetjen e një zgjidhjeje për mosmarrëveshjen me popullatën lokale nga fshati Konjarevë e Vjetër komuna e Novo Selës në kufirin me Bullgarinë, për ndërtimin e rrugës së planifikuar.
KOHA: Cili do të ishte përfundimi i përgjithshëm nga puna e deritanishme në NP “Pyjet Kombëtare” dhe si po lëvizin punët për përmirësimin e situatës?
DEHARI: Planet për punë, raporte vjetore dhe periodike të përgatitura nga kolegë me eksperiencë profesionale shumëvjeçare e cila parashikon aktivitete për të ardhmen, të tilla si: Rritjen dhe prodhimin e masës totale të drurit në përputhje me parashikimet në Planet e Veçanta për menaxhimin e pyjeve duke siguruar zhvillimin e qetë të planifikuar vjetor prodhim në përputhje me Programin e punës për vitin aktual, për të arritur realizimin e prodhimit te planifikuar, duke rritur vëllimin dhe cilësinë e prodhimit dhe me zvogëlimin e kostove operative, duke pasur parasysh që ndërmarrja është me vetëfinancim. Punësimi i një fuqie punëtore të trajnuar në fushën e prodhimit të asortimenteve pyjore, për përdorim racional të pyjeve dhe prodhim të produkteve cilësore me çmimi më te lartë te tregut. Rritja e cilësisë së prodhimit – rrobaqepësi cilësore të asortimenteve pyjore, vendosja e rendit pyjor, i cili do të lehtësojë furnizimin, dhe do ta bëjnë atë më efikase, harmonizimi i dinamikës midis tre fazave të prodhimit, rritja e përqindjes së pjesëmarrjes në klasa më të mira në dru teknik nga e cila do të rritet efekti financiar i operacionit, zbatimi i listës se çmimeve për shitjen e asortimenteve të drurit, rritja dhe përmirësimi i cilësisë së produkteve përmes aplikimit të standardeve dhe përvojat botërore, ulja e kostove të përgjithshme dhe të prodhimit si dhe rritja e ekonomisë. Zbatimi i njohurive të reja shkencore dhe praktike në teknologjik si dhe proceset e prodhimit, rritja e disiplinës së punës përmes performancës përmes kontrolleve dhe auditimet e filialeve duke futur disiplinë të mirë të punës.