Me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Gruas, Shoqata e Artistëve Shqiptarë të Kroacisë “Dea”,
prezantoi librin për gratë më të shquara në historinë shqiptare nga lashtësia e deri në kohët
moderne.
ZAGREB, të premten, më 9 mars 2018, në orën 19:00 në bibliotekën e B. Ogrizoviç, u prezantua
përkthimi i parë kroat i librit ” Gra të shquara shqiptare ” nga shkenctarja dhe shkrimtarja nga
Kosova Edi Shukriu.
Pjesëmarrëse ishin: Këshilltarja Shkencore Marija Buzov, Profesoresha Nada Nakić Veseli, skenaristja
Elizabeta Markljushaj, fragmentet u lexuan nga Gentiana Lleshdedaj, dhe përkthyesja e librit, dhe
kyjetarja Shoqata e Artistëve Shqiptarë të Kroacisë “Dea” Ljiljana Koci.
Pjesëmarrësit i ndanë njohuritë, mendimet, dhe përvojat e tyre nga diskursi i grave shqiptare gjatë
historisë, kurse në programin artistik, poetja Valentina Mrijaj prezantoj një nga krijimet e saj.
Nga pamundësia që të marrë pjesë në promovimin e librit të saj, autorja Edi Shukriu dërgoj një letër
mjaft prekëse, ku thuhej;
“Secili libër ka historinë e vet dhe kur e nisa që para luftës në Kosovë e mendoja të botohet anglisht.
Përkrah e kisha përkthyesen voluntere e vizionare Kathleen Imholz. Ndërkohë hulumtoja dhe e
plotësoja, gjithnjë duke u bërë më e vetëdijshme se sa pak e njihnim veten. A njihemi sa duhet? Si
mund të presim që të na njohin të tjerët dhe të na vlerësojnë? Pse neglizhohej botimi i kontributit të
grave kur përmes tyre shpalosej energjia pozitive e botës shqiptare?
Njerëz me vizion dhe personalitet të krijuar kishte dhe ka. Sanije Gashi ishte njera prej tyre duke
mbështet 2 botimet në gjuhën shqipe (2000, 2003), Jovan Nikolaidis e botoi në gjuhën malazeze
(2012) dhe përkujtoj se pos botuesit Nikolaidis, të gjithë kontribuesit ishin femra, intelektuale dhe të
guximshme, duke u nisur nga Ljiljana Koci, e cila nuk u ndal dhe solli para jush botimin në gjuhën
kroate, pastaj Dr. Marija Buzov, Elizabeta Markljushaj,Nada Nakić Veseli e Gentiana Lleshdedaj.
Natyrisht, jeta zgjatet dhe përmirësohet kur përkujtohet: kur përkujtohen gratë që dhanë kontribute,
kur përkujtohen të gjithë që ofrojnë kontribute, madje qoftë dhe me prezencën në solemnitetin e
sotëm.
Qofshi të bekuar!
Edi Shukriu”
Përveç Zagrebit, libri do të paraqitet edhe në Pula, Biblioteka e qytetit, në sallën e leximit, Kandler
39, e hënë, 12 mars 2018 në orën 18:00, Poreč – Biblioteka e qytetit Poreč, Trg Marafor 3, e martë,
13 mars në orën 17:00
Libri i grave të shquara shqiptare nga Edi Shukriu, dedikuar shkenctareve të shquara kosovare,
profesorshave të universiteteve dhe shkrimtareve, është një tregim i shkurtër për shqiptarët si dhe
fjalimet e grave shqiptare të shquara. Sipas burimeve historike në libër, këmbëngulja dhe sakrifica,
rezistenca dhe qëndrueshmëria, si një formë e rezistencës ndaj ndjekjes së lirisë dhe Pavarësise,
është gjithmonë e pranishme. Ajo thekson se që nga koha e lashtësisë gratë shqiptare ushqejnë
frymën e edukimit familjar, traditën kombëtare dhe urbane dhe dallohen në fushat ushtarake,
politike, si dhe arsimore, kulturore dhe shkencore.
Për më tepër, libri paraqet rinisjet e shtatëdhjetë e dy grave shqiptare duke filluar me Rozafën
mitologjike, mbretëresha, shenjtore, një seri shkenctaresh, por edhe gruan e parë te emëruar
doktoreshë shkencësh në botë (Elena Lukrecija Peshkopia), heroina, komandante frigate, shkrimtare,
piktore ,publiciste, diplomate, themeluese te shkollës së parë për gratë shqiptare, pedagoge, patriote,
redaktore, mësuese, aktore, drejtoresha, këngëtare operash, profesoresha muzike, pianiste, etnomuzikologe,
pediatre, profesoresha historie, aktore filmike dhe teatrore, inxhiniere, profesoresha
universiteti, kompozitore, arkeologe, ilustruese, avokate, kritike letrare, etnologe, gjinekologe, atlete,
muzikologe, balerina. Këto gra shqiptare kishin një rol të rëndësishëm në familjen, atdheun dhe
kombin.
Edi Shukriu në libër shkruan: “Nga një numër i madh shqiptaresh që vazhduan dhe vepruan në kohë
të vështira, personalitete të shquara veprat e të cilave kanë tejkaluar kufijtë kombëtarë dhe gjinorë.
Ato kanë treguar se mendja nuk varet nga identiteti gjinor dhe këtë e kanë dëshmuar me veprat tyre
dhe se nuk ka forcë që mund të ndaloj aspiratat e shenjta të një kombi drejt vetëvendosjes,
emancipimit gjithëpërfshirës dhe barazisë.
Libri „Gra të shquara shqiptare” u botua së pari në vitin 2000 dhe më vonë u përkthye në tri gjuhë.
Edicioni i parë kroat është sjellë tek ne nga Biblioteka “Dea”. Përkthimin i këtij libri nga gjuha shqipe
në gjuhën kroate e solli Ljiljana Koci, dhe konsiderohet një ngjarje e rëndësishme për gratë shqiptare
dhe gratë në përgjithësi, veçanërisht në Republikën e Kroacisë, ku libri u bë i disponueshëm për
publikun më të gjerë kroat.
Në emër të Kryetarit të Parlamentit Kroat të Republikës së Kroacisë, z. Gordan Jandrokoviq fjalen e
mori znj. Ermina Lekaj Prljaskaj.