Shkup, 15 prill – Pjesa më e madhe e kursimeve të qytetarëve në banka dhe kursimore janë të siguruara në Fondin për Sigurimin e Depozitave, i cili aktualisht ka mjete mbi minimumin e përcaktuar ligjërisht, dhe ata thonë se kanë në dispozicion mekanizma nëse shteron fondi i sigurisë dhe ka nevojë për pagesë të kompensimit, pra ndodh një ngjarje rreziku.
Të dhënat tregojnë se depozitat e përgjithshme të popullsisë me anëtarët e FSD arrin në 299,9 miliardë ose 4,86 miliardë euro dhe deri më 31 dhjetor depozitat e siguruara arritën në 214,3 miliardë denarë.
Sipas zgjidhjes aktuale ligjore, Fondi i rimburson depozitat e siguruara deri në 30.000 euro në kundërvlerë me denarë, ato mbi atë shumë, si në rastin e Bankës Eurostandard, lajmërohen si kërkesa nga pasuria e falimentimit.
FSD thotë se që nga 28 shkurt i vitit 2021, Fondi i Sigurimit të Depozitave ka paguar shumë prej 3,6 miliardë denarë dhe gati 58 milion euro ose 86,04 për qind të detyrimit të përgjithshëm për kompensimin e depozituesve të SHA Bankës Eurostandard Shkup në falimentim në vlerë prej 4,17 miliardë denarë, pra afër 68 milion euro.
“Të gjitha depozitat mbi këtë shumë në përputhje me legjislacionin lajmërohen si kërkesa nga pasuria e falimentimit të SHA Bankës Eurostandard Shkup në falimentim”, sipas Fondit.
Nga Fondi tregojnë se mjetet e tyre të përgjithshme arrijnë në 4,9 për qind të depozitave të përgjithshme në banka, degë të bankave të huaja dhe kursimore në vend, e cila është mbi minimumin e përcaktuar ligjërisht prej 4 për qind. Nëse mjetet zvogëlohen nën këtë minimum të përcaktuar ligjërisht, ata kanë në dispozicion një mekanizëm për rritjen e premisë të cilën e pagujnë anëtarët e Fondit të Sigurimit të Depozitave, i cili aktualisht arrin në 0,25 për qind në vit të depozitave të përgjithshme në secilën bankë, degë të huaj banka dhe kursimore.
Sipas Ligjit për Fondin e Sigurimit të Depozitave (neni 8), nëse fondi i sigurisë është shteruar dhe ka nevojë për pagesë të kompensimit, pra ndodh një ngjarje e rrezikshme, Fondi siguron mjete shtesë përmes: 1) pagesave shtesë nga bankat, degët e bankave të huaja dhe kursimore, por jo më shumë se trefishi i shumës së primeve të paguara në muajin paraardhës të muajit në të cilin ka ndodhur ngjarja e rrezikut: 2) huazimi në vend dhe jashtë; 3) hua nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.
Para Gjykatës Kushtetuese sot është iniciativa për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 163 paragrafi 3 të Ligjit për bankat, i cili i referohet kompensimit të depozituesve në rast të falimentimit.
Vendimi pritet nga depozituesit e dëmtuar nga SHA Eurostandard Bank, të cilët u mblodhën para Gjykatës Kushtetuese këtë mëngjes.
“Sot jemi përsëri para Gjykatës Kushtetuese, duke shpresuar që drejtësia më në fund të mbizotërojë dhe sundimi i ligjit do të mbizotërojë”, thanë ata këtë mëngjes.
Siç deklarojnë ata, në nenin 163 të Ligjit, Fondi i Sigurimit të Depozitave përcaktohet si kreditor me të drejtë përparësie për mbledhjen mbi të gjithë kreditorët e tjerë në rast falimentimi të një banke, megjithatë, dispozita me të cilën Fondi i Sigurimit të Depozitave ka përparësi në mbledhja e pretendimeve nga pasuria e falimentimit janë padyshim antikushtetuese dhe për këtë arsye, ata konsiderojnë që Gjykata Kushtetuese duhet ta shfuqizojë atë si të tillë dhe ta vendosë atë jashtë fuqisë.
Leja për punë e Bankës Eurostandard u revokua në gusht të vitit të kaluar.