Proceset integruese evropiane nuk janë aspak në diskutim. Shteti është në pyetje. Njerëzit. Buka! Po,… buka! Nëse nuk ndodh menjëherë ndonjë forcë e re politike, Maqedonisë po i shkruhet e keqja. Përndryshe ne do të mbytemi në pisllëkun tonë shumë shpejt, establishmenti politik do të vazhdojë të luajë politikën e shekullit të 21-të, populli do të vdesë nga uria me nofullat e grisura dhe ne do të na udhëheqin të gjithë përveç vetes. Dhe kështu një ditë do të na shqelmojnë në Evropë, të verbër e të gjymtuar, të uritur, por jo sepse e meritojmë, por sepse “do t’ju duhemi” për hir të ekuilibrit gjeopolitik
Nga Agim JONUZ
Unë nuk jam anëtar i asnjë partie politike, mund të leh si qen në hënë. Kështu që, kritikat dhe analizat e mia i drejtohen pushtetit politik në tërësi, jo ndonjë partie të caktuar. E çuditshme, asnjë parti shqiptare nuk më ka ftuar ndonjëherë të bëhem anëtar i saj. Pse nuk e di! Dhe, kam këshilluar, kam trajnuar dhe kam ndihmuar politikanë të shquar të sotëm, të cilët nuk dua t’i përmend, shqiptarë! Bashka maqedonas. I kam mësuar si të lidhin një kollare. Epo, as që ka rëndësi. Kështu duhet të ishte. Për ta jam “Kaur”, se nuk di të flas mirë shqipen letrare. Qafir! Ndërsa, ata janë “shqiptarë të mëdhenj e të respektuar”! Mbi bazën e atij “shqiptarizmi të madh” siguruan familjet e tyre për dy breza dhe tani nuk janë më shqiptarë të mëdhenj, por “pacifistë”, paqeruajtës dhe “elitë”. Të mos duket se po kritikoj dikë, do të duhet se më vjen keq. Për fatin tim, e di shumë mirë kush dhe çfarë jam dhe ku e kam vendin. Në realitet nga pak edhe më vjen keq, por jo për asgjë tjetër, por që nuk e kam siguruar veten për dy breza. Sinqerisht. Po e nis nga vetja. Kur ky shtet më lejoi të isha një klloshar analist i Çairit, një personazh publik, një i mençur, shteti shkoi tërësisht në aut.
Epo, tani që mund ta them këtë për veten time, mund të them edhe një mendim në një përmasë më të gjerë. Kjo është një kohë në të cilën çdo majmun i bardhë që ka mbaruar një profesion krejtësisht dytësor, (si e mbaroi është tjetër muhabet) shtiret si ekspert i eurointegrimeve, i gjuhësisë, i historisë, i gjithçkaje! Leje që ka mbaruar drejtim dytësor, është rritur në mes të Pallankës, ku mendonte se Shkupi ishte diku në një botë tjetër. Nejse, Ai tani në mënyrë figurative qëndron i barabartë me Angela Merkelin në një foto në grup nga delegacionet. Hitleri po rrotullohetnë varrin e tij me siguri. Dhe për Zotin, ka arsye për t’u rrotulluar. Një digresion i vogël. Nëse ai donte të lartësonte mbi të gjitha klasën ariane, më lejoni të vë në dukje vetëm vëzhgimin se sot në Gjermani shumica e popullsisë së saj janë qytetarë me sy të zinj, me flokë të errët, gjysmë të shkurtër, të fryrë, me lëkurë që duket e rrezitur. Epo, gasterbajterët kanë punuar në tre turne me sa duket. “Shaka e vogël, de”! Dhe ajo është punë. Ju mendoni se është e lehtë!
Nejse, tema e kësaj kolumne është krejtësisht tjetër. Do t’i rikthehem mendimit tim, i cili është publik këtu, dhe do t’ju kujtoj se kohët e fundit kam qenë i vetëdijshëm që kam komentuar dhe kritikuar vazhdimisht diçka negativisht. Pikërisht! Dhe ja pse është kështu! Nuk më intereson absolutisht nëse do të hyjmë në Evropë për dy ditë apo për njëzet vjet. Nuk ndryshon asgjë për mua. Unë si qytetar i këtij vendi jam i interesuar për cilësinë e jetës sime dhe të bashkëqytetarëve të mi sot dhe në periudhën deri sa të vendosim një flamur evropian para kuvendit. Ne kemi një qeveri të paaftë për të mbajtur veten dhe vendin e saj, por me rëndësi kemi filozofë që mund të përballen me sfidat evropiane. Këtu qëndron një histori tmerrësisht ironike që thotë se janë pikërisht proceset eurointegruese ato që i ndihmojnë politikanët të qëndrojnë në pushtet duke përdorur atmosferën “po ju çojmë në Evropë”. E ndarë në të gjitha nivelet e mundshme, situata për momentin aktual është një kaleidoskop idiotësie, ironie, gënjeshtre, e një realiteti të ashpër që thotë se ke një popull të uritur që qan si një fëmijë i vogël në mes të dhomës dhe ti duke mos patur bukë për t’i dhënë me ngrënë, ju u lyni sytë me premtimin se do ta çoni më vonë tel “luhatëset” që të pushojë së qari. Situata aktuale është tragjikomike qesharake. Ju nuk keni një vend më të kalbur në mes të Ballkanit, as një situatë premtuese në fushën e organizimit shoqëror, as një terren pjellor që politikanët e kalbur të mashtrojnë njerëzit me histori që nëse nuk i dëgjojmë tani, ne nuk do të hyjë kurrë në Evropë!
Le të analizojmë atë situatë paradoksale. Edhe pse kemi vetëm një zgjedhje, ajo është bashkimi me Evropën ose zhdukja, ne thjesht po bërtasim se jemi gati, se po bëjmë diçka dhe se niveli i vetëdijes dhe gatishmërisë së përgjithshme është në fakt në nivelin adekuat. Ndërkohë me kapacitetin e trurit dhe me cilësinë në përgjithësi jemi larg asaj që duhet. Kemi një hapësirë të shkëlqyer dhe një qiell të pastër për të “fluturuar në vend” me të njëjtën infrastrukturë politike për arsye të thjeshta. Është tragjike, por opozita ka materialin për të mashtruar popullin duke thënë “ne nuk jemi tradhtarë” para një turme që nuk bëri gjë tjetër veçse bërtiste “Mekedonjaaaa”, por ajo turmë është në një numër minimal prej treqind mijë përgjithmonë, e cila si trup votues mund të prishë çdo kombinatorikë në drejtim të ecurisë drejt integrimeve. Dhe ndërkohë, të rregullta apo jo, do të ketë zgjedhje. Imagjinoni çfarë do të ndodhë nëse merret pushteti. Përsëri, ose përndryshe një prishje totale e konceptit dhe zvarritje, rezile, prishje e proceseve tashmë gjysmë të ndërtuara. Zoti ba ndihmoftë me retorikën dhe me politikën e paraqitur, e cila është kundërproduktive në të gjitha fushat.
Nga ana tjetër, opozita ende nuk ka dhënë llogari për shumë çështje të tipit “gde su pare Panticu”! Atyre u konvenon kaosi sa më shumë për të defokusuar gjithçka nga përgjegjësia më e zakonshme në çështjen e llogarive të pazgjidhura që nga periudha e “Shkupit 2014”! Dhe çdo gjë që është ngrënë, pirë, e kështu me radhë pas kësaj. Ata nuk janë aspak budallenj. Ata e dinë se po të fillonin të vendosnin rregull dhe të hapnin fletoret se kush hëngri e kush pinte, do ta hanin si thnegla të verdha. Dhe kjo nuk është e gjitha, opozita nga koha e Goce Dellçevit e tutje ekziston ekskluzivisht në bazë të populizmit dhe shenjtërisë së Maqedonisë, të cilën i njëjti popull maqedonas e shkatërron më shumë se sa turqit, gjermanët dhe bullgarët së bashku. Me çfarë!? Me mendjelehtësinë, moskoherencën dhe përçarjen e saj në të gjitha nivelet. Dhe llogaritë sekrete në “sirtar”! A mund ta mendoni!? Periudha para nesh është ende një platformë fantastike për të luajtur “tre ndeshje” me popullin në kuptimin “vetëm ne jemi rojtarët e Maqedonisë”. Dhe, njerëzit gëlltisin një grep dhe bërtasin “për Maqedoninë”!! Nuk e di kush është i çmendur, kush është i hutuar dhe kush është normal.
LSDM ka një problem serioz. E varur totalisht nëse Ali Ahmeti ngrihet papritur në këmbën e majtë apo të djathtë, ajo përballet me disa sfida. Ah, probleme deri në fyt. Tashmë me një krizë brendapartiake ekzistuese, si mbajtës i pushtetit, ai është përballur me zgjidhjen e problemeve social-ekonomike në vend që kanë ardhur deri në vlim, me një popull të uritur dhe të dëshpëruar që bërtet “na jep bukë, mos na mos na tregoni përralla”, me një etiketë se është tradhtar i popullit maqedonas, me pamundësi për t’u marrë me shqiptarët për të funksionuar në mënyrë të pavarur ose të paktën për t’i zbatuar gjërat pa i puthur dorën Ali Ahmetit. Probleme “Sa të duash”! Megjithatë, ka fat në diçka tjetër. Duke pasur parasysh se në proceset integruese evropiane ai është i vetmi bashkëbisedues në tryezën politike me Evropën si pozitë dhe bartëse të pushtetit, ajo ka materialin, arsyen dhe mbështetjen për të qëndruar në pushtet me siguri të paktën deri në zgjedhjet e ardhshme të rregullta parlamentare, të cilat për Zotin do t’i duhet të mendojë seriozisht nëse pjesa opozitare e popullsisë nuk do të bashkohet për t’i shtyrë. LSDM-ja me shumë mundësi, nuk thashë se është e nevojshme, mund të marrë një kartë në zgjedhjet e ardhshme. Sigurisht që këtu ka edhe një truk serioz dhe quhet “nëse Kalaja e lejon”. LSDM është e keqja më e vogël në sytë e skenës politike ndërkombëtare. Mos mendoni se adhurohen, por thonë më mirë të luhet me ta sesa me VMRO-në që mund ta dh…. situatën.
Ali Ahmeti është një kampion që “q… kë të dojë dhe si të dojë”. E ka mundësinë be! Kështu janë renditur kubat, ose më saktë, nëse maqedonasit nuk dinë t’i rregullojnë kubat vetë, Aliu do t’i rregullojë, e tash drejtë ose shtrembër, kjo është! Shqiptarët nuk i shqetësojnë mizat. Për ta, çështja e emrit dhe gjuhës është më shumë çështje teknike sesa emocionale. Përballuni me realitetin. Gjithçka tjetër është histori për fëmijët e vegjël. Konstruktiviteti në ndërtimin e sistemit dhe integrimeve evropiane është maksimal nga partitë shqiptare, por a duhet t’i themi dikujt që “nuk duhet të jetë ndryshe”! Ah..?! Ai në Kale thotë “Sus be! Duhet të luash siç këndoj unë, oh ti! Por, nejse! Është me rëndësi që ende punojmë si ekip, ecim përpara drejt Evropës dhe secili në pozitën e tij në ekipin e futbollit “FC Maqedonia” mundohet të vrapojë nëntëdhjetë minuta cilësore. Askush nuk mund ta kontestojë punën e Bujar Osmanit dhe të shqiptarëve të tjerë të ekipit që negocion, bën treqind “shush-bush” me Evropën dhe përpiqet të bëjë realisht një hap shtetëror përpara. Partitë e vogla politike janë, dhe do të mbeten gjithmonë ata që janë! Minjë politikë që do të lehin gjatë gjithë kohës për mbijetesën e skenës politike si të duan, që në fund të votojnë si duhet, qoftë edhe për të ecur përpara drejt Evropës. Fitimi më i madh i tyre do të jetë sërish në zgjedhjet parlamentare, në të cilat do të luajnë kombinimin më të mirë të kushtëzimit të fituesit të zgjedhjeve, për të pasur shumicën në parlament. Matematikë e pastër. “Minjë”!
Dhe nëse dikush më pyet se cili është qëllimi i kësaj kolumne, duket se do të më duhet t’ja vizatoj. Ja, le të vizatojmë! Me këtë skenë politike, a kemi një imazh të një vendi serioz në periudhën që po hyjmë!? Po hyjmë në një periudhë në të cilën në të gjitha bazat duhet të tregojmë seriozitet, unitet, organizim dhe qëndrueshmëri ndaj Evropës dhe botës? Nuk ka frazë tjetër veç “k… tim”!!! Kështu që redaktori i kolumnës le ta fshijë nëse do! Është e drejta ime autoriale të shprehem në këtë mënyrë! Diçka duhet të ndryshojë urgjentisht në skenën politike. A mendon njeri se do të hyjmë në një skrining, e lëre më negociata me një fshat pa qen!? Në pamundësinë e tyre për të organizuar një shtet të shëndoshë, të gjithë kanë marrë Evropën dhe të gjithë e dinë që kjo nuk do të ndodhë nesër. Nëse shteti vazhdon të funksionojë kështu me një “bashibozuk” të brendshëm politik, një ditë makineria “PR” nuk do të ketë më përgjigje për gjendjen në të cilën ndodhet cirku social-ekonomik!? Situata reale është si në atë thënien turke “Disarisi Forma,.. icerisi Sorma”, që në përkthim do të thotë nga jashtë forma nga brenda mos pyet! Nëse Maqedonia në përgjithësi ka patriotë të vërtetë, të bazuar në patriotizmin konstituiv dhe jo bosh nacional-romantik, ajo duhet menjëherë të punojë në një “përtëritje të mirë të letrave” në skenën politike, e cila nuk do ta kthejë Maqedoninë në Gjermani brenda natës, por do ta bëjë realisht kujt duhet t’i besojë populli dhe kujt duhet t’i qëndrojë pas.
Dhe proceset integruese evropiane nuk janë aspak në diskutim. Shteti është në pyetje. Njerëzit. Buka! Po,… buka! Nëse nuk ndodh menjëherë ndonjë forcë e re politike, Maqedonisë po i shkruhet e keqja. Përndryshe ne do të mbytemi në pisllëkun tonë shumë shpejt, establishmenti politik do të vazhdojë të luajë politikën e shekullit të 21-të, populli do të vdesë nga uria me nofullat e grisura dhe ne do të na udhëheqin të gjithë përveç vetes. Dhe kështu një ditë do të na shqelmojnë në Evropë, të verbër e të gjymtuar, të uritur, por jo sepse e meritojmë, por sepse “do t’ju duhemi” për hir të ekuilibrit gjeopolitik. Si Bullgaria, si Rumania. Bishtaja të tilla hynë në Evropë për arsye politike. Një ditë do të ndodhë edhe me ne. Nejse, më mirë ashtu, se assesi! Dhe ne kemi qenë, jemi dhe do të mbetemi “mut”! Pra, le ta fshijë redaktori këtë dhe le të shohim. Epo, çfarë! Është një “fjalor popullor”, apo jo!
OOO XHEMAT! Thuaj një dua (lutje),… ndoshta Allahu / Zoti do të ndihmojë. Në këtë situatë vetëm ai na ka mbet. Le të ju dëgjoj të gjithëve me zë të lartë pastaj SIKTER NË SHTËPI! Q… edhe Taçe edhe Maçe edhe Mickon dhe Grickon dhe Alin dhe Malin…
(Autori është kolumnist i rregullt i gazetës KOHA)