Një çështje civile amerikane na jep një fije shprese neve sirianëve
Një padi e re kundër regjimit sirian e ngritur në SHBA është një hap i rëndësishëm drejt drejtësisë për të zhdukurit e Sirisë
Nga Mayassa Sheikh AHMED
Më 12 prill Qendra për Drejtësi dhe Përgjegjësi me qendër në SHBA konfirmoi se ka ngritur një çështje civile kundër regjimit sirian për torturimin e gjerë të qytetarëve sirianë që ka kryer gjatë 12 vjetëve të fundit. Padia u ngrit në emër të Obada Mzaikut, një siriane amerikane, e cila i mbijetoi torturat ndërsa ishte në paraburgim dhe ia doli të largohej nga vendi. Lajmin për këtë çështje gjyqësore e mora në tendën time në një nga kampet e personave të zhvendosur në Sirinë veriperëndimore. Mes shkatërrimeve të luftës, pasojave të tërmetit vdekjeprurës që na goditi në shkurt dhe humbjes personale që kam pësuar, ky ishte një lajm i mirë dhe shumë i nevojshëm. Ishte një moment i rëndësishëm jo vetëm për mua, por për të gjithë sirianët, të dashurit e të cilëve janë zhdukur me forcë nga regjimi i Bashar al-Assadit, janë mbajtur në paraburgim arbitrar pa akuza, janë torturuar dhe madje janë vrarë.
Më 5 janar 2012, burri im Muhamed, një kontraktues i pasurive të paluajtshme, u arrestua dhe u zhduk me forcë nga regjimi sirian, sepse kishte ndihmuar në organizimin e demonstratave paqësore në fillimin e revolucionit sirian. Kanë kaluar më shumë se 11 vjet dhe ende nuk di asgjë se ku është dhe si po kalon.
Disa të mbijetuar të paraburgimit, të cilët e takuan në paraburgim, më thanë se ai vdiq nga torturat në vitin 2014, por kur prindërit e tij, vjehërria e mi, u kërkuan nga zyrtarët, ata thanë se ai nuk ishte ndaluar nga ata. Nuk dimë çfarë të besojmë. Vajza ime, Merjemja, ishte vetëm dymuajshe kur babai i saj u arrestua. Ajo ia kujton fytyrën vetëm nga fotot e tij. I pëlqen të vizatojë dhe qëkur zbuloi dashurinë e saj për artin, vazhdimisht skicon fytyrën e tij. Vëllai i Merjemes, Abdulselami, ishte gjashtë vjeç kur babai i tij u zhduk me forcë dhe motra e saj Zahraa ishte katër vjeç dhe të dy flasin shpesh për të. Na ka mbetur shumë pak për të na kujtuar jetën e lumtur që kishim para arrestimit të Muhamedit. Shtëpia jonë ku jetonim në Maarat al-Nu’man u bombardua disa herë, herën e fundit që u shkatërrua. Unë kam ende një letër që ma dha Muhamedi kur u fejuam në janar më 2004. Unë kam unazën time të fejesës dhe një kartolinë me fjalët “Të dua”, të shkruara në dorëshkrimin e tij.
Fjala viktimë është e trishtueshme dhe e frikshme, por fatkeqësisht unë dhe fëmijët e mi jemi viktima të një regjimi mizor. Duke jetuar në Siri dhe pa asnjë gjykatë ndërkombëtare për të hetuar të gjitha krimet që janë kryer gjatë luftës siriane, ne nuk kemi asnjë derë për të kërkuar drejtësi.
Kjo është arsyeja pse çështja gjyqësore e SHBA-së është e rëndësishme për ne, si dhe për të gjitha të tjerat që janë ndërmarrë nga gjykatat e huaja. Për shembull, në fillim të prillit një gjykatë franceze njoftoi se ka akuzuar tre zyrtarë të regjimit sirian për bashkëpunim në krime kundër njerëzimit dhe krime lufte. Franca madje ka lëshuar një urdhër arresti ndërkombëtar për ta.
Vitin e kaluar një gjykatë gjermane dënoi me burgim të përjetshëm Anwar Raslanin, një ish-oficer në ushtrinë siriane, për krime kundër njerëzimit. Dhe në vitin 2021, viktimat e sulmeve kimike të regjimit të Asadit ngritën një rast në Suedi kundër zyrtarëve sirianë. Këto çështje gjyqësore ekspozojnë sistemin e paraburgimit dhe torturës që përdoret për të kontrolluar dhe shtypur popullsinë siriane. Megjithëse Siria është zhdukur nga titujt e lajmeve ndërkombëtare, regjimi i Asadit vazhdon praktikat e tij të tmerrshme të zhdukjes dhe abuzimit me forcë të qytetarëve sirianë. Kushdo që guxon të ngrihet për lirinë apo demokracinë, të shqiptojë qoftë edhe një fjalë kritike kundër Asadit apo edhe të gjendet në vendin e gabuar në kohën e gabuar, mund të arrestohet arbitrarisht.
Kjo u ndodh edhe sirianëve që vendosin të kthehen vullnetarisht ose të deportohen nga vendet ku kanë kërkuar azil. Siria nuk është një “vend i sigurt” për kthimin e refugjatëve.
Shumë sirianë do të preferonin të jetonin në harresë ligjore në kampe për refugjatët ose njerëzit e zhvendosur sesa guximshëm të hynin në zonat e kontrolluara nga regjimi për të marrë dokumente udhëtimi. Unë vetë nuk kam më pasaportë të vlefshme dhe nuk mund të udhëtoj me fëmijët e mi në një vend ku do të ndiheshim më të sigurt. Këto çështje gjyqësore në SHBA, Francë, Gjermani dhe Suedi na japin pak shpresë. Ato na mbajnë gjallë luftën tonë për të liruar të dashurit tanë nga burgjet e Asadit. Rreth 135.000 njerëz besohet se janë ende në paraburgim. Unë dhe qindra të mbijetuar të paraburgimit, anëtarë të familjeve të të burgosurve dhe aktivistë po punojmë shumë për të ndërtuar një lëvizje globale për t’i liruar ata. Ne kemi nisur fushatën “Lironi të zhdukurit e Sirisë” për të tërhequr vëmendjen për gjendjen e tyre të vështirë dhe për të bërë presion ndaj komunitetit ndërkombëtar për të vepruar.
Këto çështje gjyqësore të paraqitura në vende të huaja na ndihmojnë të luftojmë normalizimin e regjimit të Asadit, t’ia kujtojmë botës krimet e tij të tmerrshme dhe shpresojmë të inkurajojmë përpjekjet për të vendosur paqen e vërtetë. Sepse vetëm kur Siria të jetë në paqe, ne do të jemi në gjendje të arrijmë drejtësinë e vërtetë për krimet e kryera kundër nesh.
(Autorja është aktiviste e të drejtave të njeriut dhe anëtare e “Familjet për lirinë”. Është pjesë e fushatës së re të quajtur “Lironi të zhdukurit e Sirisë”)
