Fisnik PASHOLLI
Shkup, 17 janar – Burrë, drejtor i ndërmarrjes prodhuese me seli në Shkup, me më shumë se 250 të punësuar, më arsim të lartë dhe përvojë pune prej 25 deri 29 vjet, i punësuar për një kohë të pacaktuar me fond të plotë të orëve. Kështu duket profili i një personi më rrogë më të lartë në vend nëse analizohen të dhënat e nga publikimi për strukturën e të ardhurave të publikuar nga Entin Shtetëror Statistikor, shkruan gazeta KOHA. Nëse analizohen numrat në këtë publikim, mund të arrihet në përfundim se rajoni i Shkupit është destinacioni më i dëshiruar për punësim, dhe kjo nuk është për t’u habitur pasi ka më shumë banorë dhe aty janë koncentruar më shumë kompani, ku edhe dhe rrogat janë më të larta. Punëtorët në rajonin e Shkupit në vitin 2015 kishin të ardhura mesatare prej 25.861 denarë në muaj, kurse të gjithë rajonet tjera janë nën mesataren shtetërore prej 21.906 denarë. Rajonet më të varfra janë ai i Maqedonisë lindore dhe verilindore. Atje rroga mesatare është pothuajse 10.000 denarë më pak se sa rroga e punëtorëve në kryeqytet. Mesatare më e ulët prej 16.278 denarë është regjistruar në rajonin lindor, i cili i përfshinë komunat Shtip, Berovë, Probishtip, Dellçevë, Koçan etj. Pak më mirë janë rajonet verilindore dhe juglindore, ku rroga mesatare është 16.848 denarë, gjegjësisht 16.946 denarë. Në rajonin e Vardarit mesatarja është 17.402 denarë, në jugperëndim 19.946 denarë, në rajonin e Pellagonisë 20.222 denarë dhe në rajonin e Pollogut është 20.620 denarë.
Struktura ekonomike me ndikim të madh
Sipas kryetarit të Organizatës së punëdhënësve të Maqedonisë, Angel Dimitrov, struktura e ekonomisë në një rajon të caktuar ka ndikim të madh në sasinë e pagave. “Në Shkup janë të përqendruar shumica e ndërmarrjeve shërbyese si dhe pothuajse të gjitha institucionet publike, dhe në këto sektorë janë pagat më të larta se sa në prodhim, që është më i përhapur në brendinë e vendit. Një prej mënyrave për ta zbutur hendekun e pagave është transferimi i një pjese të organeve shtetërore dhe institucioneve jashtë Shkupit apo shpërndarjes së tyre në qytetet tjera të vendit. Nuk duhet të anashkalohet fakti se banorët e qyteteve të tjera që vijnë në kryeqytet, shpenzojnë para për të kontribuar në ekonominë e këtij rajoni, kryesisht paratë transferohen prej njërit në tjetrin vend”, thotë për KOHA, Dimitrov. Analiza e të dhënave statistikore tregon se ja vlen të investohet në arsimin individual. Kështu të punësuarit më fakultet të kryer kanë mesataren e pagë për 44 për qind më të lartë në krahasim me mesataren e vendit, dhe paga e atyre me arsim të lartë është më e lartë për 21 për qind. Nga ana tjetër, me shkolla të mesme kanë 19 për qind më pak se paga mesatare, dhe punonjës me shkollë fillore kanë prej 31 për qind. Më shumë Kanë mbetur të punësuar me arsim fillor të pakryer, paga e tyre është 35 për qind më e ulët se mesatarja. Se meshkujt kanë paga më të larta se sa femrat, ajo është tashmë e njohur në përgjithësi fakt, por sipas statistikave, paga varet nga madhësia e ndërmarrjes ose të punësuarit në firmat e mëdha kanë paga më të larta. Kompanitë me 10 deri në 49 të punësuar pagë vjetore bruto në vitin 2014 e kishte 323.718 denarë dhe ishte 18 për qind më e ulët se mesatarja kombëtare prej 397.739 denarë. Gjendja pak më e mirë në ndërmarrje nga 50 deri 249 të punësuar, ku paga mesatare vetëm 2 për qind më e ulët se mesatarja është 387,060 denarë. Mesatare më të mirë të punësuarve në kompanitë me më shumë se 250 punonjës, që marrin një rrogë prej 457.617 denarë apo 17 për qind më të larta se mesatarja.
Përvoja sjell më shumë para
Marrëdhënia e punës apo përvoja është një tjetër parametër i rëndësishëm për përcaktimin e shpërblimit të punëtorëve. Statistika tregon se të punësuarit të cilët janë në fillim të karrierës ende nuk kanë përvojë të mjaftueshme pune, kanë paga 39 për qind më të ulëta se mesatarja e të punësuarit në grup moshën 20 deri 24 vjet të cilët marrin një rrogë mesatare vjetore bruto me shumë 242.226 denarë,ndërsa ata prej 25 deri në 29 vjet marrin pagën prej 313.381 denarëve. Tashmë nga mosha 30 vjeç mund të presin paga më të larta se mesatarja e pagës vjetore prej atyre të moshës 35 deri në 59 shkon nga 405,000 në 415,000 mijë denarë. Mesatare më të lartë kanë mbi 60 vjet prej 469,062 denarë, apo 17 për qind më e lartë se mesatarja e 397,739 denarë. Rritja e balancuar e rajoneve mundë të ndezë investimet në vendet më të vogla që do ti mbajnë njerëzit në shtëpitë e tyre.“Duhet të mendohet për zhvillimin e balancuar dhe për të inkurajuar rritjen e mesatares. Tani po na ndodh proces i migrimit nga brenda, në Shkup dhe jashtë vendit, sidomos të rinjtë, kështu që ju mund të përballet me problemin e mungesës së punës, dhe ne kemi biznesmenë të gatshëm për të investuar”, theksoi Dimitrov.
© Gazeta KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.