Toka poshtë shtëpisë së Dolgor Dashnyamit është e lagësht dhe e ashpër dhe ka erë të madhe. Këtu, në majë të njërit prej deponive më të mëdha të Ulan Bator, Dashnyam jeton nën një çati me dyshekë të lagur. Ajo kalon ditët e saj duke u rrotulluar nëpër grumbujt e shisheve dhe kockave të kafshëve, duke mbledhur copa të metalit për t’i shitur dhe më pas për të siguruar ca buke dhe ujë, raporton “The New York Times”.
Dashnyam, 55 vjeçe, dikur kishte një diplomë të kolegjit, e cila ëndërronte të zotëronte një fermë ku përmes saj të siguronte pasuri. Por mungesa e një strehimi të përballueshëm e ka shtyrë atë dhe mijëra banorë të tjerë me të ardhura të ulëta të ikin në skajet e Ulan Batorit, qytetit prej 1.4 milion banorëve i cili është kryeqyteti i Mongolisë, ku ata luftojnë për nevojat bazë si ushqimi dhe uji i pastër.
“Askush nuk interesohet për ne”, tha Dashnyam, e cila fiton rreth 3 dollarë në ditë dhe thotë se ajo nuk ka qenë në gjendje të marrë një strehim të subvencionuar nga qeveria. Ajo u pushua nga një punë në bujqësi. “Ne nuk ekzistojmë”, thotë ndër të tjera ajo. Qindra mijëra njerëz janë ngjitur në Ulan Bator në vitet e fundit, të tërhequr nga premtimi i vendeve të larta të pagesës dhe një rruge drejt klasës së mesme.
Shumë prej tyre po largohen nga kushtet e ashpra në fshat, të sjella nga ndryshimet klimatike, me thatësira dhe dimra të hidhura në fusha shkatërruese dhe në bagëti. Por jeta e qytetit është rritur gjithnjë e më e zymtë. Papunësia po rritet, thonë avokatët e të varfërve, pasi një ngadalësim ekonomik po sjell punë më pak dhe paga më të vogla. Ndotja po përkeqësohet dhe qasja në burime publike si energjia elektrike dhe kanalizimet është e tendosur. Ulan Bator, i vendosur në një luginë rreth 4,400 metra mbi nivelin e detit, nuk ishte projektuar kurrë për të strehuar më shumë se disa qindra mijë banorë.
Tani është e natyrshme të zgjerohet për një kohë të pacaktuar, duke ngritur frikën se qeveria mund të mos jetë në gjendje të vazhdojë me fluksin e emigrantëve. Zyrtarët e qytetit, duke përmendur shqetësimet rreth mungesës së hapësirës së shkollave dhe një sistemi të mbingarkuar të mirëqenies, thanë këtë vit se Ulan Bator nuk do të pranonte asnjë emigrant nga vendet rurale. Qeveria ka paralajmëruar kundër ndërtimit të shtëpive në disa zona për shkak të rreziqeve të mbipopullimit.
Megjithatë, shumë Mongolë janë sfidues. Në kodrat e thepisura dhe në rrafshinat shkëmbore, ata po krijojnë kasolle të improvizuara – shtëpi tradicionale të nomadëve mongolë. Ndryshimi i klimës ka intensifikuar presionin për të zgjidhur krizën e strehimit. Mongolia ka qenë veçanërisht e goditur rëndë, me një seri thatësirës shkatërrimtare. Temperaturat janë gjithashtu në rritje; kjo verë ishte më e nxehtë në më shumë se gjysmë shekulli. Dashnyam, e cila ka jetuar në depon për disa muaj, tha se ajo ishte e shqetësuar se do të mbetej atje në dimër në temperatura nënzero. “Nuk kemi asnjë mundësi tjetër,” tha ajo. “Unë vetëm shpresoj se mund të mbijetoj”.