Lindja apo Perëndimi? Nuk mund të mbijetojnë të dyja në BE!
Europa Qendrore dhe Lindore janë kryesisht tani në fazën e zhvillimit ku gjithsesi kanë më pak nevojë për paratë e BE-së. Për më tepër, ndryshe nga të themi Greqia dhe Italia, shumica e shteteve të BE-së të Evropës Qendrore dhe Lindore nuk u bashkuan kurrë me euron, kështu që – sa i përket Britanisë së Brexit – largimi nga BE-ja, do të jetë shumë më i lehtë për ta
Kjo ka të ngjarë të ndikojë keq në Evropën Qendrore dhe Lindore. Shtetet anëtare të BE-së në gjysmën konservatore lindore të Evropës kanë qenë ndër të parët në mbështetje të pranimit të Ukrainës, pa dyshim duke shpresuar se një anëtar tjetër konservator dhe nacionalist do të ndihmonte kauzën e tyre në bllok. Për të njëjtën arsye, shtetet evropiane perëndimore të BE-së kanë qenë dukshëm të qetë për pranimin e Ukrainës. Çfarëdo fjalë të mira që janë thënë ndaj Kievit, duket gjithnjë e më e qartë se shpresat e Ukrainës për t’u bashkuar me BE ose NATO do të shuhen dhe kjo do të jetë një fitore për Vladimir Putin. Pra, çfarë mund të bëjë tani Europa Qendrore dhe Lindore? Epo, së pari ata duhet të ndalojnë së mashtruari veten se BE-ja do të shndërrohet në mënyrë magjike në një aleancë shtetesh sovrane. Aspiratat federaliste të Macron e zbulojnë këtë qartë.
Në të vërtetë, Macron u përball me disfatën në përpjekjen e tij për ta bërë Brukselin edhe më të fuqishëm pasi vendet anëtare, veçanërisht në Evropën Qendrore dhe Lindore, refuzuan thirrjen për të rishkruar traktatet e BE-së në një drejtim federalist.
Ndër vendet kundër ndryshimit të traktatit ishin Bullgaria, Kroacia, Republika Çeke, Danimarka, Estonia, Finlanda, Letonia, Lituania, Malta, Polonia, Rumania, Sllovenia dhe Suedia. Në pamundësi për të kandiduar për një mandat të tretë, kryeministri francez e di se mundet dhe duhet të ecë përpara me qëllimet e tij federaliste. Megjithatë, Evropa Qendrore dhe Lindore e kuptojnë se kjo do të minojë më tej qëllimin e tyre të përbashkët për një BE më të decentralizuar tolerante ndaj pikëpamjes së tyre konservatore. Fitorja e fundit e Macron në rizgjedhje, së bashku me atë të kryeministrit hungarez Viktor Orban, e thelloi ndarjen kulturore në bllok. Pyetja tani është se çfarë mund të bëjnë këto vende? Edhe pse është hapur një ndarje midis Hungarisë dhe Polonisë për çështjen e Rusisë, në fund të fundit Budapesti dhe Varshava kanë shumë nevojë për njëri-tjetrin.
Nëse Evropa Qendrore dhe Lindore nuk mund të pranojnë një burokraci të jashtëzakonshme progresive të Brukselit, ndërkohë që shtetet e Evropës Perëndimore janë të lodhura nga ato që i shohin si shtete rebele në lindje, mund të jetë koha që Evropa të mos centralizohet siç sugjeron Macron, por të ndahet për hir të të gjithëve.
Me fjalë të tjera, nëse Ukraina mendon se duhet të jetë pjesë e arkitekturës evropiane të sigurisë dhe politikës, atëherë çekët, polakët dhe hungarezët mund të ndërrojnë rrugën. Europa Qendrore dhe Lindore janë kryesisht tani në fazën e zhvillimit ku gjithsesi kanë më pak nevojë për paratë e BE-së. Për më tepër, ndryshe nga të themi Greqia dhe Italia, shumica e shteteve të BE-së të Evropës Qendrore dhe Lindore nuk u bashkuan kurrë me euron, kështu që – sa i përket Britanisë së Brexit – largimi nga BE-ja, do të jetë shumë më i lehtë për ta. Në fund të fundit, boshti franko-gjerman dhe ai hungarez-polako, ofrojnë dy vizione konkurruese për Evropën: një sekular, progresist dhe ndërkombëtar, tjetri i krishterë, konservator dhe tradicionalist. Nëse do t’i bashkohej BE-së, Ukraina së shpejti do të zbulonte se – si Hungaria dhe Polonia – identiteti i saj thelbësor do të ishte në kundërshtim me normat dhe vlerat e elitave të BE-së. Prandaj, ky moment ofron një bazë mundësi për bllokun, dhe Evropën qendrore dhe lindore në veçanti, për të kuptuar se çfarë dëshiron në të vërtetë. Është shumë vonë që Evropa të shohë Perden e Hekurt kulturore që ndan kontinentin dhe BE-në në dysh. (The Guardian)
