Pesëdhjetë vjet pasi Neil Armstrong bëri hapin e tij, ekziston një garë e përtërirë për t’i vendosur qeniet njerëzore përsëri në hënë … dhe një tjetër që mund të shkelë atje, mund të dërgojë përshëndetje për të tjerët në tokë në kinezisht.
Kjo pasi që, sipas një shkrimi të publikuar në Bloomberg, Kina, e cila nuk kishte ndonjë program të eksplorimit të hapësirës kur Apollo 11 u ul në “Detin e Qetësisë” më 20 korrik 1969, po planifikon një seri misionesh për të arritur këtë gjë.
Madje, sipas parashikimeve, Kina mund të ketë astronautët e saj që ecin në sipërfaqen e hënës dhe të punojnë në një stacion kërkimi deri në vitin 2030.
Në rrugë drejt këtij planeti, ata mund të ndalojnë në një stacion hapësinor të planifikuar duke filluar nga viti i ardhshëm.
Dhe këto ambicie shqetësojnë administratën e presidentit amerikan Donald Trump, i cili është i bllokuar në kontestet e tregtisë dhe të teknologjisë me Kinën që rrisin frikën e një lufte të re të ftohtë, si ajo midis SHBA-së dhe Bashkimit Sovjetik që solli programin Apollo në vitet 1960.
Me rivalitetin SHBA-Kinë që mund të shtrihet në kozmos, Trump dëshiron të krijojë një degë ushtarake të quajtur Forca Hapësinore dhe të përshpejtojë orarin e NASA-s për t’u kthyer në hënë.
“Mos bëni ndonjë gabim lidhur me këtë: Ne jemi në një garë hapësinore sot, ashtu siç ishim në vitet 1960 dhe aksionet janë edhe më të larta”, tha në mars zëvendëspresidenti amerikan Mike Pence.
Një arritje në hënë supozohet se ka për qëllim të hapë qiejt për misionet më të largëta, ndërsa Kina përpiqet të jetë një fuqi dominuese e hapësirës në kohën kur Partia Komuniste feston përvjetorin e saj, njëqindvjetorin e sundimit në vitin 2049.
“Unë nuk do të isha i befasuar nëse zëri tjetër nga hëna do të fliste në gjuhën Mandarin”, ka thënë Joan Johnson-Freese, një profesor dhe ekspert i politikës së hapësirës në Kolegjin e Luftës Detare të Uashingtonit në Newport, Rhode Island.
(Mandarin është deri tani më i madhi nga shtatë apo dhjetë grupe të dialekteve kineze, të folura nga 70 për qind e të gjithë folësve kinezë mbi një zonë të madhe gjeografike).
Orari i ri i Trump
Kina tashmë është një pionier galaktik.
Kur Armstrong dhe Buzz Aldrin ecnin në sipërfaqen hënore, ata përmbushën thirrjen e Presidentit John F. Kennedy në vitin 1961 për të “vendosur” një amerikan në hënë deri në fund të atij dhjetëvjeçari.
Buxheti aktual i NASA-s është 21.5 miliardë dollarë dhe administrata Trump po kërkon një tjetër 1.6 miliardë dollarë për vitin aktual fiskal për të financuar kthimin hënor, një program i quajtur Artemis.
NASA-s do të ketë nevojë për miliarda dollarë më shumë për të përmbushur afatin e vitit 2024.
“Ne po ndërtojmë një arkitekturë që na mundëson të shkojmë në hënë për të qëndruar për periudha të gjata kohore me partnerët tregtarë dhe partnerët ndërkombëtarë”, tha administratori i NASA-s, Jim Bridenstine në një intervistë të 2 korrikut.
Ndërkohë Agjencia do të shqyrtojë mundësinë e përdorimit të kompanive komerciale për një “aterues hënor”.
Pse Kina mund të jetë e para?
Ndërkohë që politika e hapësirës së SHBA-së është subjekt i “lëkundjeve politike”, kjo nuk ndodh në një komb me sundimin e një partie.
Hulumtimet dhe eksplorimet ndëryjore janë piketat e planit të presidentit kinez Xi Jinping.
Xi tha më parë këtë vit se partia do të “ndjekë ëndrrën e palodhshme të kombit për të fluturuar dhe për të arritur në hënë”.
Këshilli i Shtetit i Kinës në vitin 2016 përshkroi një strategji hapësinore pesëvjeçare që përfshinte zhvillimin e një rakete super të rëndë për të transportuar ngarkesa të mëdha në orbitë, duke lansuar një teleskop për të studiuar vrimat e zeza dhe ndërtimin e një stacioni hapësinor.
Ky stacion pritet të jetë plotësisht operacional rreth vitit 2022, sipas China Daily.
Strategjia gjithashtu bëri thirrje për fluturim në hapësirë me njerëz.