Vetëm një fraer është “fraeri kryesor”. Pjesa e dytë e tregimit është edhe më e thjeshtë. Të gjithë e panë që pjesëmarrja në politikë është fitim. Kjo është! Dhe kauza!? Ajo nuk ikën! Ajo është këtu! Mirëpo! Dirigjent i kauzës ishte dhe mbetet Ali Ahmeti. Nuk e lavdëroj, por deklaroj se është i vetmi politikan nga pala shqiptare që ka përmbushur gjithçka që ka premtuar!
Nga Agim JONUZ
Vëllezër bullgarë! Faleminderit nga zemra që na hodhët një top për të luajtur futboll “në gola të vegjël” në vend që të shqetësoheshim nëse kemi bukë për të ngrënë. Sepse nëse fillojmë të shqetësohemi nëse kemi bukë për të ngrënë, do të shohim se jo vetëm buka, kemi nevojë edhe për kos e djathë. Për kaqkavallin nuk do të diskutojmë, është për kalilimerën e lartë. Ajo mund të paguajë, pastaj mund të lëkundet. Po mos të ishit ju të na q… në tru, do të duhej të përqendroheshim në gjëra serioze si gjendja brenda, si rendi, rregulli dhe stomaku i atij që zgjohet në mëngjes, ka dy fëmijë, një grua. dhe dy kredi, dhe nuk e ka idenë se si ta kalojë ditën me të paktën një vakt siç i ka hije një familjari. Faleminderit që na defokusuat nga mjerimi, varfëria, krimi, nga thelbi i ekzistencës së një vendi që do të thotë të kujdesesh për personin në rrugë që teksa shkon në shtëpi duhet të shpjegojë pse nuk hyri në vetshërbim gjatë rrugës. Dhe, për të mos u llastuar shumë, thjesht “faleminderit” dhe tash hajt sikter! Dhe mos u bëni shumë fraerë, se po ta nxjerr vetë fletoren time, aty thotë se në vitet tetëdhjetë-nëntëdhjetë, me paratë e xhepit më të zakonshëm, kam ecur në mes të Sofjes si Sulltan Sulejmani. Më vjen turp të flas për atë që ndodhte natën. Tani më krekoseni! Po i harroni disa gjëra. Hajt! Mos lejoni që rusët t’ju japin topin për të luajtur dhe shikoni nëse është një “goditje nga këndi apo një penallti”.
Sado që paragrafi i mëparshëm dhe hyrja e kolumnës mund të tingëllojë e çuditshme, këtu fshihet një e vërtetë e madhe. Kjo e vërtetë quhet “defokus” nga problemet reale me të cilat përballet një shtet që nuk ka zgjidhje për funksionalitetin e tij. Një shtet që nuk ka zgjidhje për funksionalitetin e tij ka problem serioz me politikanët, jo me njerëzit. Pse, janë politikanët ata që paguhen për ta bërë atë të funksionojë. Mirëpo, ata që e kuptojnë seriozisht politikën, duke e ditur shumë mirë se sa kurvë është, është shumë e lehtë të manipulosh një kombinatorikë të quajtur “media – frazeologji – politikë – defokus”! Maqedonia ka kohë që merret vetëm me një detyrë, për të mos thënë që nga pavarësia. Ajo detyrë quhet, “si t’i paraqesim popullit një imazh se jemi të aftë, se po bëjmë diçka dhe se po ndërtojmë një të ardhme për të”! Gjatë gjithë periudhës së pavarësisë e deri më sot, Maqedonia është më së paku e shqetësuar se si të ndërtohet një shtet social, i shëndetshëm, ligjor dhe funksional sipas modelit të botës moderne për të cilën ne përpiqemi. Maqedonia ishte e uritur kur u bë e pavarur, e uritur gjatë gjithë kohës dhe është ende një shtet i uritur.
Absolutisht asgjë nuk ka ndryshuar për tridhjetë vjet, përveç se pas marrëveshjes kornizë, brenda vendit, shqiptarët nuk janë në të njëjtin pozicion si në fillim. Për këtë do të flasim më tej në kolumnë. Nëse dikush nuk e pranon se kjo është e vërteta e zhveshur, ai ka një problem serioz me perceptimin e tij për këtë shtet. Çdo gjë tjetër është histori që ne i tretim gjatë gjithë kohës. As Evropa, as NATO-ja, as “brekët e hallës”, jo “jemi në një rrugë të shkëlqyeshme”! Epo, ajo rrugë e shkëlqyeshme e solli shtetin në shkallën e shpërbërjes absolute për sa i përket mosfunksionimit në të gjitha nivelet që do të thotë diçka në shtet. Do ta mbyll paragrafin me një pyetje të drejtpërdrejtë për lexuesit e kolumnës dhe është e thjeshtë. Çfarë dhe cili nivel funksionon!? A funksionon ndonjë gjë!? Sigurisht, përveç “spin-it” dhe gënjeshtrave shumëngjyrëshe politike. Urdhëroni. Çmimi është “prej treve më të gjatin”. Mund të mos jetë ndonjë çmim, por ju keni një zgjedhje… të zgjidhni “prej të treve”!
Këto ditë është aktuale ajo që po ndodh në BDI dhe kërkesa e një grupi brenda partisë për të vendosur rendin dhe për të ditur se “cila çorape cilës këmbë i shkon”. Po të kemi parasysh se meritat e Ali Ahmetit dihen dhe se do të ishte turp dhe mëkat ta kritikojmë për punën e tij nga këndvështrimi i një qytetari shqiptar, le ta lëmë menjëherë mënjanë dhe të themi “Faleminderit Ali”. Mirëpo, sigurisht, Aliu nuk mund t’i arrinte të gjitha këto i vetëm. Ka një mori politikanësh që, duke qëndruar pas tij, krijuan situata ku ai mund të sillte idetë dhe synimet e tij në këtë nivel. Dhe ky nivel thotë se sot faktori politik shqiptar është edhe kyç në marrjen e vendimeve shtetërore dhe përcaktimin e drejtimeve. Në të gjitha nivelet e mundshme në shtet, shqiptarët janë një faktor absolutisht i barabartë në praktikën e politikës. Madje, ndonjëherë në një situatë të caktuar ato janë një faktor kyç. Në rregull. Le të hedhim një vështrim prapa se si erdhi e gjithë kjo. Vetë emri i partisë BDI do të thotë Bashkimi Demokratik për Integrim. Ne rregull! Pyes publikisht, “pra nuk ka më të integruar se kjo, apo ka”? Dua të them se në fushën politike është mbyllur një epokë. Pasi shqiptarët, pas të gjitha zhvillimeve, veprojnë në mënyrën më të barabartë në të gjitha fushat e mundshme politike, kanë depërtuar në të gjitha poret e mundshme të shoqërisë, ka ardhur koha të kthejmë tryezën dhe të vendosim një drejtim të ri. Ky drejtim quhet shqetësim social për popullin e vet. Mund të diskutojmë shumë gjatë se çfarë është “populli i vet”, po të kemi parasysh se në një vend shqetësimi për popullin nuk thotë “të vetët”, por të gjithë jemi “të vetët”, atëherë është shumë e diskutueshme nëse duhet të flasim vetëm për BDI apo më shumë.
Do të marrim tablonë e madhe për partitë shqiptare në Maqedoni. Politika e shqiptarëve në Maqedoni ishte “kauzale” që në fillim. Ata kërkonin të drejta dhe një vend të barabartë nën diellin politik në Maqedoni. Ne rregull! Duke marrë parasysh numrin e shqiptarëve në Maqedoni, kam thënë shumë herë se nuk duhen më shumë se dy parti shqiptare. Mirëpo, kanë lindur më shumë. E pyes pse, duke qenë se qëllimi është i njëjtë. Përgjigja është e thjeshtë. “Tutti albanesi – tutti comandanti” është përgjigja. Të gjithë ata që morën një pushkë gjatë vitit 2001 menduan se ai ishte më i merituari, më i zgjuari, që pa të planeti nuk do të rrotullohej rreth diellit. Peki. Pas kësaj lindën disa njerëz më të “shkolluar” që u përpoqën të paraqiteshin si dikush që mendon më së miri për popullin shqiptar në Maqedoni, dhe nga ana tjetër janë mjaft të zgjuar sa të dinë të luajnë “me maqedonasit”. Edhe kjo “peki”! Ndërkohë u krijua një Roshomoniadë e tmerrshme në të cilën kishte edhe të ditur e analfabetë, edhe të zgjuar e aivan, edhe komandantë e vizionarë për çështjen shqiptare. Kishte gjithçka, përveç kohezionit në veprimin politik. Pyetja është se si është e mundur të ketë të njëjtin synim dhe vizion për pjesën shqiptare të popullsisë në Maqedoni dhe të ketë më shumë parti sesa duhet. Përgjigja është e thjeshtë. Të gjithë donin të ishin “fraeri kryesor”. Nuk mund të jetë kështu.
Vetëm një fraer është “fraeri kryesor”. Pjesa e dytë e tregimit është edhe më e thjeshtë. Të gjithë e panë që pjesëmarrja në politikë është fitim. Kjo është! Dhe kauza!? Ajo nuk ikën! Ajo është këtu! Mirëpo! Dirigjent i kauzës ishte dhe mbetet Ali Ahmeti. Nuk e lavdëroj, por deklaroj se është i vetmi politikan nga pala shqiptare që ka përmbushur gjithçka që ka premtuar! A ju ka faj ai të tjerëve për dështimin e tyre për ta bërë këtë? Jo! Epo, tani kur analizojmë situatën e BDI-së, dalim në një përfundim të thjeshtë. Kush do të jetë “Aliu pas Aliut”? Askush! Artan Grubi!? Artan, prit në radhë. Ka “shumë komandantë” përpara teje. Duke qenë se “kauza” tashmë ka filluar të humbasë intensitetin e saj politik, faktori politik shqiptar nuk ka të ardhme tjetër veçse të shkrihet në një trup që do të përfaqësojë strukturën politike shqiptare. Mundësisht dy, një që si organ politik opozitar do të jetë një balancë. Kauza “nuk ikën”. Ajo që, për fat të keq, nuk do t’i shpëtojë është filozofia e “tutto albaneze – tutto comandanti”! Deri kur dhe ku kështu, koha do ta tregojë vetëm me Zotin para. Ende do të shohim cirk në të cilët temë kryesore do të jetë pyetja “pse nuk jam unë fraeri kryesor”!?
Le të kthehemi te hyrja e kolumnës. Përderisa maqedonasit merren me veten dhe çështjen e tyre, shqiptarët me veten dhe çështjen e tyre, shteti si kauzë ka shkuar te tre p… të nënës e më larg. E vetmja mënyrë për të justifikuar ekzistencën e skenës politike është ta marrim atë seriozisht. Po! Çdo vend merret me çështje serioze, por ka tre vakte në ditë. Ato duhet të sigurohen. Ato tre vakte duhet t’i sigurojnë po ata politikanë që, si gjela, secili u ul në kotecin e tij, duke kënduar gjithçka përveç asaj që duhet. Prandaj, duhet të falënderojmë publikisht bullgarët që mundohen të flasin për gjëra që nuk kanë të bëjnë me ato tre vakte në ditë, në mënyrë që i gjithë fokusi të vendoset nëse jemi bullgarë apo jo. Fakti që ne jemi të uritur, të etur, të mjerë, asgjë, është “q… nënën”! Epo vëllezër bullgarë, faleminderit që u shfaqët në momentin e duhur. Çfarë do të bënim pa ju? Duhet të merremi me politikë reale. Një politikë që e bën një vend të shëndetshëm. Një vend i shëndetshëm nuk mund të ndërtohet me të tillë aivanë. Nga ana tjetër, integrimet evropiane janë një temë rezervë prej disa vitesh. Dhe edhe harabela në një degë e dinë se ne nuk bëhemi Evropë. Në çdo media, temë më e rëndësishme për t’u pasqyruar është se çfarë tha zëvendëssekretari amerikan i shtetit për Maqedoninë, sesa nëse dhe pse nuk ka rrymë. Pse nuk ka jetë elementare dinjitoze.
Faktori politik shqiptar nuk e harroi kauzën, por harroi atë që duhet të hante “tre vakte në ditë”. Maqedonasi nuk e harroi pyetjen se kush është tradhtar e kush patriot, por harroi atë që po vdes në shtëpi, sepse nuk mund të blejë ilaçe që nuk janë në “listën pozitive”. Shqiptarët nuk i harruan maqedonasit dhe anasjelltas, por harruan se duhet të ndërtojnë një shoqëri të shëndoshë. Hajde! Shoqëria! Kush ja futë! Gjithçka është e defokusuar nga temat dhe pyetjet e duhura dhe të nevojshme. Këtu shfrytëzoj rastin të falënderoj publikisht si evropianët ashtu edhe bullgarët që na shpërqendruan nga pyetjet reale që duhet t’i bëjmë vetes. Dhe pse do t’i instaloni ato? Është bukur kështu! Pse do të shqetësoheshit me shtetin? Ajo është këtu, ajo nuk po ikën! Nëse do të merremi me të dhe nëse duhet të “shfarosim morrat në kokë”, do të gjendemi në një situatë të vështirë për të mos ditur se çfarë të bëjmë. Përveç kësaj, NATO ruan kufijtë tanë. Fli mirë, popull i uritur dhe i dëshpëruar. Nuk meritoni më mirë.
OOOO … XHEMAT…. Të q…. edhe BDI edhe LSDM edhe VMRO edhe ASH, të q… edhe ai në lajme, të q… edhe lepuri i egër nëse të zë. Pse!? Nuk e di,… ashtu më erdhi. (respekt për besimtarët serioz dhe më të moshuarit, fraza është figurative).
(Autori është kolumnist i rregullt i gazetës KOHA)