“Komisioni nuk gjeti ndonjë element të raportimit diskriminues në kurriz të popullatës LGBT në tekstin kontestues të gazetës Koha, as nuk i vendosi anëtarët e këtij komuniteti në ndonjë kontekst negativ. “Përkundrazi, qëndrimi i Komisionit është se pikëpamjet e shprehura nga autori janë më shumë pozitive në lidhje me komunitetin LGBT”
Shkup, 4 mars – Komisioni i Ankesave pranë Këshillit për Etikë në Media të Maqedonisë (KEMM), në mbledhjen e mbajtur më 13 shkurt 2021, e ka hedhur poshtë ankesën e shoqatës “LGBT Junajted Tetovë”, e cila është ankuar se në shkrimi i titulluar “LGBT MË E FOTË SE PARTITË SHQIPTARE! Shembulli i Deskoskës me librat skandaloz”, botuar më 12 shkurt 2021 në edicionin e shtypur dhe në ueb portalin e gazetës “Koha”, përmban përzierje të fakteve dhe mendimit, është lajm dhe koment, raportim i gabuar dhe i padrejtë, ka gjuhë të urrejtjes dhe diskriminim, gjegjësisht se është shkelur Kodi i gazetarëve të Maqedonisë në nenet 1, 10 dhe 13. Njëjtë sikurse në ankesën e Bekim Asanit, Komisioni i ankesave në KEMM nuk ka gjetur elemente të përzierjes së fakteve dhe mendimit, të lajmit dhe komentit, raportimit të gabuar dhe të padrejtë, gjuhës së urrejtjes dhe diskriminimit, as edhe të shkeljes së Kodit të gazetarëve të Maqedonisë në nenet 1, 10 dhe 13, të cilave ju referohet shoqata “LGBT Junajted Tetovë”.
Konkretisht bëhet fjalë për shkrimin ku raportohet për shembullin e ish-ministres për Arsim, Renata Deskoska, e cila pas reagimeve edhe të shoqatës “LGBT Junajted Tetovë”, kishte tërhequr nga përdorimi dy librave të arsimit fillor, për të cilët ishte konstatuar se përmbajnë diskriminim gjinor dhe seksual. “Autori bën një retrospektivë krahasuese të rastit me tekstin shkollor të gjeografisë dhe rasteve nga e kaluara kur librat e tjerë shkollorë u tërhoqën nga procesi arsimor për shkak të përmbajtjes kontroverse, duke problematizuar zellin e autoriteteve në çështjen aktuale. Në këtë drejtim, autori tregon ndikimin e komunitetit LGBT në Maqedoni, nën presionin e të cilit librat shkollorë të kontestueshëm në të kaluarën u rishikuan shprehimisht, në të njëjtën kohë duke krahasuar joefikasitetin e pretenduar të elitave politike për të shpejtuar procesin e rishikimit të librit shkollor të gjeografisë”, thuhet në vendimin e Këshillit për Ankesa, ndërsa shton se “Komisioni nuk gjeti ndonjë element të raportimit diskriminues në kurriz të popullatës LGBT në tekstin kontestues të gazetës Koha, as nuk i vendosi anëtarët e këtij komuniteti në ndonjë kontekst negativ. “Përkundrazi, qëndrimi i Komisionit është se pikëpamjet e shprehura nga autori janë më shumë pozitive në lidhje me komunitetin LGBT”
Gazeta KOHA, në pajtim me nenin 18 të Rregullores së punës së Komisionit të ankesave, e publikon në tërësi vendimin e Komisionit të Ankesave pranë Këshillit për Etikë në Media të Maqedonisë:
VENDIM
Komisioni i Ankesave pranë Këshillit për Etikë në Media të Maqedonisë (KEMM), në seancën e tij të mbajtur më 26 shkurt 2021, në bazë të ankesës së marrë nga Shoqata “LGBT United Tetovë”, miratoi sa vijon:
ANKESA REFUZOHET SI E PABAZË
Gazeta “Koha” me tekstin e titulluar “LGBT MË E FOTË SE PARTITË SHQIPTARE! Shembulli i Deskoskës me librat skandaloz”, nuk ka shkelur standardet etike dhe profesionale.
ANKESË
Deri në zyrën ekzekutive të Këshillit për Etikë në Media të Maqedonisë, më 13 shkurt 2021, Shoqata LGBT United Tetovë ka parashtruar një ankesë për tekstin me titull “LGBT MË E FOTË SE PARTITË SHQIPTARE! Shembulli i Deskoskës me librat skandaloz”, botuar më 12 shkurt 2021, në edicionin e shtypur dhe në ueb portalin e gazetës “Koha” (www.koha.mk). Në ankesë theksohet se teksti i kontestueshëm përmban përzierje të fakteve dhe mendimit, lajm dhe koment, raportim të gabuar dhe të padrejtë, gjuhë të urrejtjes dhe diskriminim, gjegjësisht se është shkelur Kodi i gazetarëve të Maqedonisë në nenet 1, 10 dhe 13.
PËRGJIGJJA E MEDIUMIT
Zyra ekzekutive e KEMM, në përputhje me nenin 14 të Rregullores së Punës të Komisionit të Ankesave, pas pranimit dhe shqyrtimit të ankesës, kontaktoi gazetën “Koha” dhe kërkoi të komentojë mbi pretendimet e ankesës. Drejtori i mediumit, redaktori dhe gazetari, Lirim Dullovi iu përgjigj pretendimeve të ankesës. Ai e hodhi poshtë ankesën si të pabazuar dhe në përgjigjen e tij iu referua disa segmenteve të përmbajtjes së kontestueshme dhe vërejtjeve të ankuesit. Ai sqaroi se ankuesi nuk ka dhënë asnjë shembull të përmbajtjes së kontestueshme, e cila përmbante elemente të pretendimeve të ankuesit të paraqitura në ankesë. Në këtë kontekst, gjegjësisht për mostheksim të asnjë pjese të përmbajtjes së kontestueshme nga ankuesi, Dulovi sqaroi se pretendimet e ankesave të pretenduara nuk ishin vërtetuar për asnjë arsye. “Kjo ankesë është e pabazuar, pasi është e paargumentuar pa asnjë provë, dhe si e tillë ne kërkojmë që ju ta refuzoni atë plotësisht, duke vërejtur që ankuesi nuk ka dhënë asnjë shembull të pretendimeve të pabaza dhe akuzave serioze kundër gazetës Koha”.
VENDIMI I KOMISIONIT PËR ANKESA
Komisioni i Ankesave konstatoi se ankesa ishte E PABAZUAR dhe unanimisht vendosi që nuk kishte shkelje të Kodit të Gazetarëve të Maqedonisë. Në tekstin e diskutueshëm Komisioni nuk gjeti elemente të përzierjes së fakteve dhe mendimit, lajm dhe koment, raportimit të gabuar dhe të padrejtë, gjuhës së urrejtjes dhe diskriminimit, as edhe të shkeljes së Kodit të gazetarëve të Maqedonisë në nenet 1, 10 dhe 13, të cilave u referohet ankuesi.
ARSYETIMI I VENDIMIT
Në mbledhjen më 26 shkurt 2021, anëtarët e Komisionit të Ankesave shqyrtuan pretendimet e ankuesit dhe inspektuan përmbajtjen e kontestueshme. Bëhet fjalë për përmbajtje që lind nga interesi publik. Autori i tekstit hap pyetje dhe dilema të arsyeshme në lidhje me përmbajtjet e diskutueshme në tekstin shkollor të gjeografisë për arsimin e mesëm dhe për mënyrën e papërshtatshme në të cilën u prezantua komuniteti shqiptar në Maqedoni. Autori bën një retrospektivë krahasuese të rastit me tekstin shkollor të gjeografisë dhe rasteve nga e kaluara kur librat e tjerë shkollorë u tërhoqën nga procesi arsimor për shkak të përmbajtjes kontroverse, duke problematizuar zellin e autoriteteve në çështjen aktuale. Në këtë drejtim, autori tregon ndikimin e komunitetit LGBT në Maqedoni, nën presionin e të cilit librat shkollorë të kontestueshëm në të kaluarën u rishikuan shprehimisht, në të njëjtën kohë duke krahasuar joefikasitetin e pretenduar të elitave politike për të shpejtuar procesin e rishikimit të librit shkollor të gjeografisë.
Përkundër pretendimeve të ankuesit, Komisioni nuk gjeti ndonjë element të raportimit diskriminues në kurriz të popullatës LGBT në tekstin kontestues të gazetës Koha, as nuk i vendosi anëtarët e këtij komuniteti në ndonjë kontekst negativ. Përkundrazi, qëndrimi i Komisionit është se pikëpamjet e shprehura nga autori janë më shumë pozitive në lidhje me komunitetin LGBT, në kuptimin që si shoqatë ato ishin një nga faktorët kryesorë në ndryshimin e librave të kontestueshëm shkollorë në të kaluarën, gjë që nuk është rast me veprimin e partive aktuale politike ndaj përmbajtjeve problematike. Prandaj, Komisioni zbuloi se teksti i gazetës “Koha” nuk devijon nga standardet profesionale dhe etike dhe se nuk ka shkelje të Kodit të gazetarëve të Maqedonisë.
Një vërejtje, sipas disa anëtarëve të Komisionit, është në theksimin e tepruar të titullit, veçanërisht për shkak të vendosjes së shenjës së pikësimit “pikëçuditje” (“LGBT më e fortë se partitë shqiptare!”), e cila në një farë mase mund të interpretohet si një tendencë ose provokim i caktuar. Megjithatë, qëndrimi i Komisionit është që një titull i tillë ka për qëllim vetëm të fillojë një debat më të fortë publik për çështje me interes publik.
Me këtë rast, Komisioni kujton detyrimin e mediave që të jenë jashtëzakonisht të kujdesshëm kur raportojnë për grupe të margjinalizuara qytetarësh, përfshirë edhe çështjet që prekin komunitetin LGBT.
Kur raportojnë për problemet e grupeve dhe komuniteteve të ndryshme në shoqëri, mediat duhet të jenë jashtëzakonisht të kujdesshme, të përdorin terminologji korrekte dhe të standardizuar dhe të mos përdorin komente apo shprehje fyese me çka në mënyrë të pavetëdijshme krijojnë ose forcojnë stereotipet rreth tyre. Komisioni gjithashtu vë në dukje pamaturinë e gjuhës së autorit në një pjesë të tekstit, i cili përdor fjalë që mund të shkaktojnë mostolerancë dhe të ushqejnë tensione ndëretnike, si në këtë rast: “Fëmijët vazhdojnë të mësojnë me të njëjtët libra që shqiptarët i konsiderojnë të egër dhe që u kanë grabitur pasurinë maqedonasve përmes dhunës dhe ngacmimeve”, një citat që nuk gjendet fare në tekstin shkollor të gjeografisë, i cili jep përshtypjen se janë pjesë e përmbajtjes së tij .
Me këtë rast, Komisioni rikujton detyrimet e mediave në lidhje me mënyrën e raportimit në mënyrë që të mbrojë individët dhe grupet nga padrejtësia dhe diskriminimi në çfarëdo baze (kombëtare, fetare, racore, gjinore, shoqërore, gjuhësore, orientimi seksual, politik…)
Përvoja e qarqeve profesionale mediatike ka treguar se është e dobishme për kompanitë mediatike të përpiqen për:
* shmangie të portretizimit degradues dhe stereotip të anëtarëve të bashkësive kulturore, etnike ose fetare në botime ose shërbime programore;
* prezantim të bashkësive kulturore, etnike dhe fetare në një mënyrë të ekuilibruar dhe objektive dhe në një mënyrë që reflekton perspektivat dhe pikëpamjet e këtyre komuniteteve;
***
Në pajtim me të theksuarën, Komisioni vendosi ashtu si është theksuar më lartë.
Në punën e Komisionit morën pjesë anëtarët Mirçe Adamçevski, Sefer Tahiri, Meri Jordanovska, Teofil Bllazhevski, Liljana Pecova – Ilieska, Erdem Ahmet dhe Dimitar Micev.
Obligohet ueb portali i gazetës “Koha” (www.koha.mk), në pajtim me nenin 18 të Rregullores së punës së Komisionit të ankesave, të publikojë këtë vendim.