Delvina KËRLUKU
U lind në vitin 1961 në Llaskarcë të Shkup. Ka diplomuar në Fakultetin e Drejtësisë në Prishtinë. Nga viti 1990 deri më 1994 ka qenë kryetar i degës së PPD për Komunën e Karposhit, Shkup. Sekretari i përgjithshëm i PPD nga viti 1994 deri 1998. Anëtar i Kryesisë dhe koordinator i Grupit parlamentar të PPD në Kuvendin e RM. Kryetari i grupit parlamentar për bashkëpunim me Parlamentin e Republikës së Turqisë. Anëtar i Grupit të deputetëve për bashkëpunim me parlamentet e Mbretërisë së Norvegjisë, Republikës së Finlandës, Mbretërisë së Suedisë, Mbretërisë së Danimarkës dhe Republikës së Islandës. Nga viti 1996 deri 1998 ka mbajtur postin e nënkryetarit të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe Ministrit të Punës dhe Politikës Sociale.. Mandati i tij si deputet është ndërprerë pasi ai u emërua ministër i Punës dhe Politikës Sociale në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë. Një periudhë të caktuar ka punuar si gazetar në të përditshmen në gjuhën shqipe “Flaka” – Shkup. Anëtar i parlamentit në dy mandatet e mëparshme nga viti 1990 deri në vitin 1994 dhe nga viti 1994 deri 1998. Jeton në Shkup dhe punon si noter.
KOHA: Zoti Naser, tani punoni si noter, por më parë keni qenë gazetar e ministër. Cila detyrë ka qenë më e vështirë?
ZIBERI: Së pari më lejoni t’ju falënderoj për mundësinë që më jepni të komunikoj me lexuesit tuaj dhe të shpreh opinionet e mia në pyetjet që më bëni. Po, aktualisht jam noter me zyrë të noterisë në Komunën e Çairit. Siç përmendët edhe ju, punësimi im i parë ka qenë në vitin e largët 1986 në gazetën e asaj kohe, “Flaka e Vëllazërimit”. Nga viti 1990, respektivisht në vitin 1991 jam zgjedhur deputet në zgjedhjet e para parlamentare në Republikën e Maqedonisë nga radhët e Partisë për Prosperitet Demokratik. Deputet jam zgjedhur edhe në dy legjislaturat e mëvonshme, në vitin 1994-1998 dhe në vitin 1998-2002. Në ndërkohë jam zgjedhur edhe ministër dhe nënkryetar qeveri nga viti 1996-1998.
Dhe t’i kthehem pyetjes suaj. Mendoj se çdo punë, detyrë dhe profesion që ushtron një individ, ka peshën dhe përgjegjësinë e saj. Nuk ka punë dhe detyrë që nuk do angazhim, përkushtim dhe profesionalizëm, aq më tepër kur ushtron detyra publike nga të cilat preken interesat e gjithë qytetarëve, siç është detyra e ministrit apo deputetit. Marrja me politikë është punë jashtëzakonisht me përgjegjësi, që duhet ushtruar me devotshmëri dhe llogaridhënie ndaj atyre që i përfaqëson në organin ku je zgjedhur.
KOHA: Si fëmijë keni ëndërruar të bëheni…? Përse?
ZIBERI : Si fëmijë kam dashur dy profesione. Edhe tani mendoj se janë profesione mjaft të rëndësishme dhe humane në të njëjtën kohë. Pra, kam dashur që të bëhem mjek ose avokat. Të bëhem mjek që të shpëtoj jetë njerëzve ose së paku të përpiqem t’ua shpëtoj jetën, ndërsa herë – herë kam dashur të bëhem avokat që t’ua mbroj lirinë njerëzve. Pra, dy gjërat më të shtrenjta për njeriun, jeta dhe liria. Prandaj po them se janë profesione edhe humane.
KOHA: A ju kujtohen profesorët e shkollës së mesme. Çfarë kanë qenë ata?
ZIBERI: Po, më kujtohen. Më duket se edhe sot i kam para syve. Nuk e them nga kurtuazia, por vërtet i kam dashur dhe besoj që edhe më kanë dashur. Kanë qenë shëmbëlltyrë kuptohet, sepse në atë moshë, mësuesi, arsimtari dhe profesori janë sublimimi i virtyteve më pozitive pos prindërve.
KOHA: I takoni gjeneratës që e përjetoi vdekjen e Titos, demonstratat e vitit 1981, e që në fakt ishte fillimi i rrënimit të ish Jugosllavisë. Çfarë ju kujtohet nga ajo periudhë?
ZIBERI: Më kujtohen shumë gjëra. E di që përkundër një sigurie dhe barazie sociale, kishte edhe shumë padrejtësi në sferën kombëtare. Prandaj shkatërrimin e ish Federatës jugosllave, ne, pra shqiptarët, edhe e kemi dashur, edhe e kemi ndihmuar. Sepse mendonim se dalja e Maqedonisë nga tutela serbe do të krijoj kushte për avancim të statusit të shqiptarëve në Maqedoni. Disa çështje edhe u realizuan, por disa të tjera mbetën ende për të dëshiruar.
KOHA: Thonë që gazetari më i mirë është ai i cili i thotë lamtumirë sa më parë gazetarisë?
ZIBERI: Jo gjithë herë. Në Maqedoni dhe regjion ndoshta, por, në vendet me demokraci të etabluar dhe ekonomi të zhvilluar jo. Gazetaria atje paraqet pushtetin e katërt të shoqërisë dhe gazetarët profesionalisht të përkushtuar janë figura shumë të respektuara në ato vende. Fatkeqësisht te ne kjo aspak nuk është kështu, si në kuptimin e statusit të gazetarëve në shoqëri, ashtu edhe statusin dhe sigurinë e tyre materiale.
KOHA: Në gazetën në gjuhën shqipe “Flaka” kanë defiluar shumë emra të njohur e më pak të njohur. Ç’ mund të na thoni për kolegët me të cilët keni punuar ju?
ZIBERI : Po, gazeta “Flaka” ka qenë çerdhe e vërtetë e shumë intelektualëve të kohës që nga themelimi i saj e deri sa ajo ekzistoi. Prej aty kanë dalë pena të shquara të gazetarisë dhe jo vetëm. Në faqet e saja kanë defiluar shkrimtarë të njohur, publicistë, letrarë, politikanë dhe intelektual të profesioneve të ndryshme të Maqedonisë, Kosovës, Malit të Zi dhe Luginës së Preshevës. Pas rënies së komunizmit, edhe nga Shqipëria. Për kolegët e mi të redaksisë mundë të them se kanë qenë vërtetë gazetarë profesionist dhe të devotshëm në profesion. Parasegjithash objektiv në rrethanat kur veprohej, kuptohet. Prej gjeneratës së vjetër kam mësuar mjeshtërinë e gazetarisë dhe me dëshirë dua t’i përmend disa, si Rexhep Zllatku, Fejzi Bojku, Resul Shabani, i ndjeri Eshtref Aliu apo Abdyladi Zulfiqari.
KOHA: PPD në fillim ishte lëvizje gjith-popullore, ishte shpresa e shqiptarëve të Maqedonisë. Me pak fjalë, kur filloi rrënimi i kësaj partie dhe pse?
ZIBERI: PPD ishte lëvizje, ishte parti, por më tepër ishte vullneti, shpresa dhe aspirate e shqiptarëve të Maqedonisë në fillim vitet e nëntëdhjeta të shekullit të kaluar. Në atë kohë PPD-ë ishte partia e dytë pas LDK-së e formuar në trojet RSFJ-së së atëhershme. Ishte partia e parë parlamentare shqiptare në gjithë trojet shqiptare, përfshi edhe Shqipërinë. Ishte vërtet subjekt respektabil. Për rrënimin e saj është folur shumë, shpesh këtë e kanë bërë njerëz nga jashtë PPD-së, të cilët mund të kenë qenë më objektiv, por kanë mungesë informacionesh burimore. Ndërsa njerëzit nga brenda mundë të jenë subjektiv. Por, një gjë është saktë, PPD-ja ishte viktimë e intrigave të politikës serbo-maqedonase, frikës së klasës politike të kohës në shtetin amë dhe konfliktit të interesave brenda në PPD, që me kalimin e kohës i zvetënuan idealet e themelimit dhe i acaruan konfliktet e brendshme. Pra PPD-ja ra pre e tre faktorëve.
KOHA: Populli thotë: Po u bëra nuse edhe njëherë, do të di si të nusëroj. Ju po të bëheshit edhe njëherë ministër, ç’do të bënit ndryshe nga ç’keni bërë atëherë?
ZIBERI: Pyetje e vështirë. Mund të thuhet shumë ose fare. Por, një gjë jam i sigurt që do të isha edhe më i kujdesshëm në marrjen e vendimeve. Pasi të merrja vendimet do të isha më këmbëngulës në zbatimin e tyre. Edhe një çështje shumë e rëndësishme për çdo politikan e sidomos ministër, të vlerësosh drejt momentin se kur duhet të dorë-hiqesh që mos të të “tërheqin”.
KOHA: Sipas Jush, është e mjaftueshme shuma e ndihmës sociale, që marrin familjet me gjendje ekonomike të dobët në vend?
ZIBERI : Gjithsesi jo. Pjesa më e madhe e qytetarëve të Maqedonisë jetojnë në pragun e ekzistencës sociale. Statistika zyrtare flet për gati një të katërtën e popullsisë, por personalisht mendoj se kjo përqindje është edhe më e lartë. Ndihma që këto familje marrin nuk mbulon as nevojat elementare ekzistenciale. Në Maqedoni 90 për qind të pasurisë e posedojnë 10 për qind e popullsisë. Diferencat sociale janë katastrofale. Maqedonisë urgjentisht i duhet ndryshim i politikave sociale dhe ridistribuim i resurseve publike që të krijohet një barazi më e madhe sociale nga kjo pabarazi që kemi aktualisht.
KOHA: Ç’është varfëria për Ju?
ZIBERI : Migjeni do të thoshte mjerim, kafshatë që s’kapërdihet. Nuk mund më mirë se ai ta përshkruaj varfërinë, sigurisht.
KOHA: Fëmijët e rrugës, fëmijët tanë ëndërrojnë parajsën. Parajsa e tyre i takon udhëheqjes?
ZIBERI: Por, udhëheqja parajsën e do vetëm për vete, kjo është fatkeqësia.
koha: si e gjykoni abuzimin e fëmijëve nga prindërit?
ZIBERI: Trishtim.
KOHA: Femrat duhet mbrojtur nga bota mashkullore apo nga ligji?
ZIBERI: Nga të dyja me të dyja. Nuk mjafton vetëm nga njëra dhe vetëm me njërën. Pra, paralelisht. Duhet mbrojtur nga bota mashkullore me edukim dhe me ligj.
KOHA: Fëmija është pasuria më e madhe në jetë?
ZIBERI : Gjithsesi.
KOHA: Jeni tradicional apo modern?
ZIBERI: I kombinuar. Mikst, pra.
KOHA: Por, po të ishit sot ministër i Drejtësisë, ç’padrejtësi do të kishit drejtuar?
ZIBERI : Dënimin e njerëzve të pafajshëm në rastet e montuara.
KOHA: Keni bërë “Betim për drejtësi”?
ZIBERI : Kur jam kurorëzuar.
KOHA: Ndonjë betim tjetër?
ZIBERI : Po, kur jam licencuar për profesionin që ushtroj, kur jam emëruar për detyrat për të cilat jam ngarkuar.
KOHA: Qëndroni në atë se djali është trashëgimtar i pasurisë?
ZIBERI: Jo assesi. Trashëgimtarë plotësisht të barabartë janë të gjithë fëmijët, pa dallim gjinie. Për mua kjo është e pakontestueshme.
KOHA: Më mirë zbatimi i rregullave të Kanunit të Lekë Dukagjinit apo Kuranit?
ZIBERI : Më mirë zbatimi i ligjit për trashëgimi dhe ligjit për familjen.
KOHA: Cilët ministra mund të karakterizoni si më “azganë” të PPD-së, të PDSH-së apo të BDI-së?
ZIBERI : Si ka kaluar koha, cilësia e përfaqësimit të shqiptarëve në ekzekutiv është dobësuar dhe dëmtuar .Fatkeqësisht ky trend vazhdon.
KOHA: A është politika gjithmonë “Art i të mundshmes”?
ZIBERI: Zakonisht po për ata që dinë të bëjnë më të mirën.
KOHA: Kah po shkon shoqëria shqiptare e Maqedonisë?
ZIBERI: Shoqëria shqiptare në disa segmente ka regres, në disa stagnon dhe në disa ka lëvizje para. Por, në përgjithësi është nën pritshmërinë.
KOHA: Gati harrova t’ju pyes: ç’është kjo punë e analistëve. I kemi aq shumë, por ku janë efektet. Këta nuk ia qëllojnë apo të tjerët fare s’i dëgjojnë?
ZIBERI: Me disa përjashtime analistët bëjnë më të mirën, sepse ata nuk janë në sprovë për të bërë atë që thonë. Politikanët bëjnë atë që munden për potencialet që kanë.
KOHA: A i ndihmon politikanit përvoja e gazetarit?
ZIBERI : Shumë. Përvojë e jashtëzakonshme.
KOHA: Dëgjohet në popull shprehja: ministër apo deputet i shitur. A mund të na thoni çfarë fshihet pas këtij termi?
ZIBERI : Person i inkriminuar, i cili është ndjekur nga organet dhe është zbuluar dhe dosja e tij ruhet nga organet, qëllimisht nuk procesuohet, por përdoret sa herë që pushteti ka nevojë për “shërbimet” e këtyre personave të kapur.
KOHA: A ka pasur Kuvendi i Maqedonisë deputet patriotë?
ZIBERI : Po ka pasur, Hysni Shaqiri ta zëmë, Mersim Pollozhani, po edhe disa të tjerë që meqë nuk po i përmendi, mund edhe të më “hidhërohen”.
KOHA: Në Maqedoni kujt ia lënë, për kryerjen e disa veprimeve juridike, këshilltarit ligjor – noterit, apo organeve të tjera shtetërore?
ZIBERI : Varet për çfarë pune.
KOHA: Amnistia kujt duhet t’i jepet?
ZIBERI : Amnistia duhet të kufizohet maksimalisht dhe duhet të vlejë vetëm për persona të dënuar për motive politike dhe raste të montuara gjyqësore.
KOHA: Pendoheni?
ZIBERI : Po, njerëzore është njeriu të pendohet, madje është mire të pendohet kur konstaton se nuk ka të drejt ose ka gabuar.
KOHA: Falni?
ZIBERI : Po, fali, edhe falja është virtyt, madje i lartë njerëzor.
KOHA: Çdo të thotë numri një (1) për ju?
ZIBERI: Pa dyshim i pari.
KOHA: Të kesh apo më mirë të jesh?
ZIBERI : Gjithsesi të jesh.
KOHA: Keni folur shqip ndonjëherë në një emision maqedonas?
ZIBERI : Po
KOHA: Njeriun e bën zotëri kravata?
ZIBERI : Aspak.
KOHA: Ç’është frika për Ju?
ZIBERI : Ndjenjë psikike që në disa raste është vështirë të kuptohet dhe kontrollohet. Ndonjëherë është e bazuar, ndonjëherë iracionale.
© Gazeta KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.